Merkel: deze dag betekent een kloof in de EU
De Duitse bondskanselier Merkel heeft met grote teleurstelling kennis genomen van de uitslag van het Britse referendum. "We kunnen er niet omheen praten. Deze dag betekent een kloof in Europa en in de Europese eenwording." Ze wil de tijd nemen voor een brexit en in alle rust evalueren wat nu de volgende stappen zijn. Ook zonder het lidmaatschap zou de band met Groot-Brittannië nauw moeten zijn, zegt ze.
"We moeten niet vergeten waar de Europese Unie om is begonnen: vrede", zei Merkel. "We zien allemaal de onrust in de wereld. We hebben al vele jaren vrede in Europa, maar dat is niet vanzelfsprekend."
Opdracht
Merkel ziet in de uitslag ook een opdracht voor de overgebleven lidstaten van de Europese Unie. "We moeten de burgers duidelijk zien te maken dat Europa hun persoonlijke leven verbetert, en dat we in een globaliserende wereld niet meer alleen kunnen opereren als lidstaten."
De bondskanselier verwacht dat de EU ook zonder Groot-Brittannië voort kan bestaan. "De EU is sterk genoeg om het juiste antwoord te vinden." Maandag overlegt Merkel met haar Franse en Italiaanse collega's Hollande en Renzi. Ook de voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk is daarbij. Dinsdag en woensdag volgt dan een overleg met de andere Europese regeringsleiders.
Tusk heeft al gezegd dat hij samen met de 27 overblijvende lidstaten de EU wil laten voortbestaan. Hollande denkt dat Europa voor een beproeving staat en benadrukt net als Merkel dat de Europese Unie moet veranderen om het vertrouwen van de burgers terug te winnen.
Spaanse vlag op Gibraltar
De Griekse premier Tspiras respecteert de uitslag, maar noemt de uitslag een negatieve ontwikkeling. In Spanje zijn zondag parlementsverkiezingen, voor de tweede keer in een half jaar. Premier Rajoy zegt dat ongeacht de uitslag van die verkiezingen, Spanje in de EU zal blijven.
De Spaanse minister van Buitenlandse Zaken zei intussen dat er op Gibraltar binnenkort een Spaanse vlag zal wapperen. Gibraltar valt nu onder Brits bewind, maar Spanje maakt er al eeuwen aanspraak op. Volgens de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken is dit het moment om de rots aan de Spaanse zuidkust aan Spanje over te dragen.
Geen domino-effect
De Oostenrijkse bondskanselier Christian Kern verwacht niet dat de brexit een domino-effect zal hebben in andere landen, al roepen anti-Europese politici in allerlei landen al op tot eigen referenda. De partijleider van het Franse Front National Marine Le Pen noemt de uitslag een overwinning van de vrijheid. Ze wil dat er een referendum komt in Frankrijk en alle andere EU-landen. Ook de partijleider van het Italiaanse Lega Nord wil een referendum en ook PVV-leider Wilders heeft die wens.
De Hongaarse premier Viktor Orban ziet de uitslag vooral als een signaal dat de Europese Unie moet luisteren naar de stem van het volk. Hij wijst erop dat vooral migratieproblemen het sentiment in Groot-Brittannië hebben gevoed. "Hongarije zit in de EU omdat we geloven in een sterk Europa. Maar Europa is alleen sterk als er een antwoord komt op grote problemen zoals immigratie."
