'EU-aanpak belastingontwijking iconisch, maar met pijnpunten'

"We hebben een icoon opgericht. Het is echt voor het eerst dat er een gezamenlijke regeling is gemaakt voor de aanpak van belastingontwijking", zegt hoogleraar belastingrecht Jan van de Streek.

Gisteravond werd de weg vrijgemaakt voor een gezamenlijke Europese aanpak van belastingontwijking. Het is voor het eerst dat de 28 EU-lidstaten hier bindende afspraken over maken. De richtlijnen moet in 2019 ingaan.

Belastingparadijzen

De belangrijkste maatregel is volgens Van de Streek dat de renteaftrek van bedrijven beperkt wordt. Dit voorkomt dat bedrijven interne leningen verstrekken waarbij de renteaftrek in een land met hoge belastingen plaatsvindt, terwijl de rentebaten juist binnenkomen in een belastingparadijs.

Ook het beperken van de mogelijkheid om spaargeld onbelast in een belastingparadijs buiten Europa te plaatsen is van belang, zegt Van de Streek.

Toch heeft de aanpak ook nadelen. "Bedrijven krijgen te maken met heel veel extra bureaucratie. Dit komt omdat er minimumnormen zijn afgesproken. Landen kunnen daar hun eigen invulling aan geven. Dat kan een pijnpunt zijn voor bedrijven."

Het akkoord kan er volgens Van de Streek toe leiden dat bedrijven wegtrekken uit Europa. "Daarom is afgesproken dat de EU over drie jaar nog eens goed naar het effect op het vestigingsklimaat gaat kijken. Als dat negatief is, worden de afspraken mogelijk herzien. Daarnaast gaat de EU actief proberen om ook andere landen van buiten de EU mee te laten doen."

Hoewel het bedrijfsleven buiten Europa aanvankelijk ontzien wordt, gaat ook dat op termijn nog veranderen. "Er zit een staartje aan het akkoord. In de tweede helft van 2016 volgen extra maatregelen, die gevolgen hebben voor bedrijven die van buiten de EU in Europa investeren."