Problemen met wind op HSL-brug al jaren bekend

• 

  Arno Leblanc

  verslaggever NOS op 3

De risico’s van harde wind op de twee kilometer lange spoorbrug over het Hollandsch Diep zijn al ten minste elf jaar bekend. Dat blijkt uit documenten die de NOS heeft opgevraagd met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur.

Begin dit jaar werd bekend dat de Intercity Direct, de opvolger van de binnenlandse Fyra, vorig jaar 36 keer is uitgevallen vanwege de harde wind op de brug. Op 31 maart 2015 was er zelfs zestien uur lang geen treinverkeer mogelijk over de brug.

Uit de documenten blijkt dat het ministerie van Infrastructuur en ProRail zich al jaren bewust zijn van het probleem. Al voordat er treinen over de brug reden was al bekend dat de windsnelheid bij de brug 2,5 keer zo hoog is als boven land.

Record

Het oudste document is een rapport van adviesbureau NedTrain Consulting uit december 2005, dat ging over de vraag tot welke windsnelheid er veilig kan worden gereden. Toen al werd de net gebouwde brug over het Hollandsch Diep aangemerkt als een risicolocatie: de trein rijdt daar op 26 meter hoogte over een open veld en open water.

“Windsnelheden zijn hoger op grotere hoogte, boven water en bij open veld”, aldus het rapport. Bovendien staat de meest voorkomende windrichting loodrecht op het traject. En ten derde “worden de kritische windsnelheden op deze locatie regelmatig overschreden, omdat het dicht bij zee ligt”.

In 2007 en 2008 werd regelmatig onderzoek gedaan. Het bleek dat de sterkste windvlagen precies uit de hoek komen die het meeste invloed heeft op het treinverkeer. Het niet-officiële record op de brug over het Hollandsch Diep werd gemeten tijdens een zware storm in maart 2007: een windvlaag van 84 knopen, ofwel 148 kilometer per uur.

In een reactie zegt het ministerie nu dat in 2009 een windwaarschuwingssysteem is ingebouwd. "Dit systeem is de afgelopen jaren verschillende keren verbeterd." Het ministerie wijst er ook op dat er pas in 2007 Europese regelgeving is gekomen over het bestrijden van risico's op zijwind.

Miljoenen

Maar na jaren van schipperen met de regels voor de maximale snelheid die treinen mogen rijden als het hard waait moest in 2015 dus 36 keer het treinverkeer stilgelegd worden. Vanwege die hoge uitval en de publiciteit daarover werd er voor het eerst gesproken over verschillende oplossingen: van het omleiden van treinen tot het plaatsen van windschermen of spoilers.

Geld is een probleem. Windschermen gaan naar schatting 40 miljoen euro kosten en de vraag is of de constructie van de brug dat aankan. Misschien is het aanbrengen van spoilers aan de zijkant van de brug een optie: die zouden de wind onder de brug moeten geleiden. Deze optie kost 6 miljoen euro, maar ook dat bedrag is niet begroot. Dit najaar komt daarover volgens het ministerie een beslissing.

Elf jaar later

Pas in een mail van februari van dit jaar stond het eindelijk zwart op wit: "Bij de bouw is er onvoldoende rekening gehouden met de wind. Er was toen geen Europese regelgeving over de windgevoeligheid. Dat is pas in 2008 gekomen". De ambtenaar die dit schreef verwacht dat er “in het najaar van 2016 meer duidelijkheid zal zijn over de effecten van maatregelen en kosten”. Dat is dus elf jaar na het eerste rapport.