'Zonder vrijwilligers worden bootvluchtelingen niet gered'
Terwijl op land de grenzen voor vluchtelingen sluiten, gaan steeds vaker vrijwilligers de zee op om migranten te redden. Tussen Libië en Italië zijn vier private missies actief.
De vrijwilligers vinden dat Europa zich te veel richt op het bewaken van grenzen en te weinig op het redden van vluchtelingen. "Europa zoekt niet actief op zee", zegt Reinier Boere. Hij is organisator van de Duitse reddingsgroep Sea-Watch, dat voor het tweede jaar op de Middellandse Zee is.
Boere vindt het onbegrijpelijk dat vrijwilligers het zoeken naar de vluchtelingen op zich moeten nemen. "Het is absurd dat vluchtelingen op de grens van de Europese Unie verdrinken. Dat ze misschien gered worden, is dankzij een groep willekeurige vrijwilligers en de donaties die ze krijgen."
De vooral Duitse medewerkers van Sea-Watch haalden begin deze maand bij de Libische kust 240 migranten van rubberboten. Elke twee weken keert het schip, dat onder Nederlandse vlag vaart, terug naar de haven van Malta voor een wisseling van de bemanning. Boere, slotenmaker van beroep, is voor het tweede seizoen aan boord.
Het geld komt uit online inzamelingen en crowdfunding. Ook Artsen Zonder Grenzen bevaart de internationale wateren ten noorden van Libië, net als de private reddingsmissies Moas en Sea-Eye.
Binnenkort moet daar nog een operatie bijkomen, de Berlijnse groep Jugend Rettet. Op de rekening van deze organisatie staat 300.000 euro, bijeengebracht door crowdfunding. Onder de donoren zitten "twee belangrijke namen", zegt Jugend Rettet. Maar deze gevers blijven anoniem.
Niet alleen Sea-Watch, ook de meeste andere missies opereren vanaf Malta. De regering van het eiland is gereserveerd over de private initiatieven. "Hun werk is belangrijk uit humanitair oogpunt", zegt premier Joseph Mucat in gesprek met de NOS. "Maar we moeten ook militair gezien de mensensmokkel aanpakken."
Ik verwacht dat het aantal boten dat onze kant opkomt enorm toeneemt.
Terwijl er een Europees antwoord is gekomen op het migrantendrama rond de Griekse grens, is het probleem op zee niet opgelost, stelt Muscat vast. "We merken dat vluchtelingenboten ineens weer vertrekken uit Egypte. Ik verwacht dat de komende twee maanden het aantal boten dat onze kant opkomt enorm toeneemt."
De situatie in Malta staat volgens Muscat niet op zichzelf. "De hele Europese Unie is kwetsbaar, maar dat wordt nog steeds niet zo begrepen. De maatregelen van de afzonderlijke lidstaten zijn te veel maatregelen gericht op het nationaal belang."
Rop Zoutberg / NOS
Rop Zoutberg / NOS
Op het schip van Sea-Watch varen twee medici mee en er zijn ook twee speedboten aan boord. Het vaartuig is net voor een nieuwe missie vertrokken. Vorig jaar redden de vrijwilligers ten zuiden van Sicilië ruim 2000 vluchtelingen. De organisatie beschikt over twee schepen, waarvan een binnenkort rond Lesbos gaat patrouilleren.