Oorlogsslachtoffers herdacht op de Dam
Op de Dam in Amsterdam is de Nationale Dodenherdenking gehouden, met twee minuten stilte voor alle oorlogsslachtoffers. Daarbij waren onder anderen koning Willem-Alexander, koningin Máxima, premier Rutte en andere hoogwaardigheidsbekleders.
Hierna las de 16-jarige Sterre Wolthers een gedicht voor. Bij de kransleggingen werden dit jaar voor het eerst beelden getoond op een groot scherm. In de filmpjes vertelde een familielid van degene die de krans legt wie de kranslegger is en wie hij of zij herdenkt.
Daarna was er een toespraak door burgemeester Aboutaleb van Rotterdam, die vertelde hoeveel indruk de 4 mei-herdenking op hem maakte toen hij die voor het eerst in Nederland meemaakte.
"De verhalen leren ons dat het kwaad begint met vooroordelen en vernederingen: joden moesten een ster dragen, hun kinderen mochten niet meer naar hun eigen school. Roma en Sinti, homo's, verstandelijk beperkten: zij deden niemand kwaad, maar er was in nazi-Duitsland geen plaats voor hen", zei de burgemeester.
"Zo valt een land ten prooi aan onderbuikgevoelens, ondoordachte emoties die de samenleving ontwrichten. Onderbuikgevoelens die de weg kunnen plaveien naar haat, naar geweld, en uiteindelijk zelfs naar moord. Nog steeds."
Nieuwe Kerk
Eerder vanavond was er in de Nieuwe Kerk een herdenkingsbijeenkomst met zo'n 1500 genodigden. Er waren optredens en toespraken.
De 4 mei-voordracht werd dit jaar gehouden door de kunstenares Hella de Jonge. De Jonge heeft boeken geschreven over het lot van haar joodse ouders in de Tweede Wereldoorlog. Ze vertelde over haar vader, scenarioschrijver Eli Asser, over wie ze een documentaire heeft gemaakt.
De Jonge ontdekte dat ze was vernoemd naar een oud-klasgenote van haar vader, Hella Simonis. Haar vader vertelde: "Hella Simonis werkte tijdens de oorlog in het joodse weeshuis tegenover de Hollandse Schouwburg aan de Henri Polaklaan. Zij had ongeveer vijftig joodse kinderen onder haar hoede. Toen deze kinderen in 1943 gedeporteerd werden is ze vrijwillig meegegaan. Allen zijn in Sobibor vergast."
Stille tocht
Vanavond was ook de traditionele herdenking op de Waalsdorpervlakte bij Den Haag. Daar werd een stille tocht naar het oorlogsmonument gehouden, gevolgd door twee minuten stilte en het leggen van kransen.
Eerder op de dag sprak premier Rutte bij het Nationaal Ereveld Loenen, de laatste rustplaats van bijna 4000 Nederlandse oorlogsslachtoffers. De premier was daar vanwege het 70-jarig bestaan van de Oorlogsgravenstichting.