Meer sponsorgeld farmaceuten naar artsen en patiënten
Artsen en zorginstellingen hebben vorig jaar meer sponsorgeld van farmaceuten ontvangen dan het jaar ervoor. Fabrikanten betaalden 51,6 miljoen euro, 36 procent meer dan in 2014, schrijft de Volkskrant op basis van cijfers van het Transparantieregister Zorg.
Het register is drie jaar geleden opgezet. De forse stijging komt onder meer doordat meer fabrikanten van medicijnen de betalingen aan artsen melden. Farmabedrijven zijn daartoe verplicht.
De fabrikanten maken het geld om verschillende redenen over. Zo willen ze hun eigen medicijnen promoten en vragen ze artsen en zorginstellingen om advieswerk uit te voeren.
Ook geld naar patiëntenorganisaties
Voor het eerst zijn in het register ook patiëntenverenigingen opgenomen die geld hebben gekregen. De geneesmiddelenfabrikanten betaalden 2,2 miljoen euro aan die organisaties. Om welke organisaties het gaat, wordt later bekendgemaakt.
Dat patiëntenverenigingen sponsorgeld krijgen is al langer bekend, maar om wat voor bedragen het gaat is tot nu toe onduidelijk. De betalingen zijn volgens het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik in ieder geval omstreden. Er is volgens die organisatie geen betere advocaat voor een vergoeding van een medicijn, dan een klagende patiënt.
De brancheorganisatie Nefarma zegt dat er geen sprake is van beïnvloeding. De farmaceutische industrie wil horen van patiënten wat zij belangrijk vinden bij de behandeling van hun ziekte. Een woordvoerder zegt in de krant dat patiëntenorganisaties daarvoor de beste beste schakel zijn. "Wij geven geld en krijgen in ruil informatie."
Steeds inzichtelijker
Regeringspartijen PvdA en VVD benadrukken dat ze trots zijn dat de cijfers openbaar zijn. Ze prijzen het Nederlandse systeem omdat het de lijntjes tussen verzekeraars, patiënten en farmaceutische industrie inzichtelijk maakt. "De transparantie is enorm toegenomen. Dat we nu een stijging zien van het bedrag komt vooral doordat bedrijven steeds meer openheid geven over sponsordeals", zegt VVD-Kamerlid Arno Rutte.
PvdA'er Wolbert verwacht dat het bedrag daardoor de komende jaren verder zal oplopen: "We zien een stijgende lijn in transparantie van de sector. Daardoor zal ook het bedrag dat in de boeken staat oplopen. Dat is positief." SP-Kamerlid Van Gerven denkt dat farmabedrijven in werkelijkheid veel meer sponsoren dan de ruim 50 miljoen die nu bekend is.
Onafhankelijkheid
De Kamerleden maken zich wel zorgen over de onafhankelijkheid van patiëntenorganisaties. De PvdA wil dat die organisaties niet te veel leunen op de bijdragen van één sponsor. "Die clubs zijn er voor het belang van de patiënt en dat moet zo blijven", aldus Wolbert. "De kans op manipulatie wordt groter naarmate patiëntenorganisaties meer geld krijgen van een producent van medicijnen."
Ook de VVD is beducht voor afhankelijke relaties tussen patiëntenverenigingen en farmabedrijven. "Het moment dat de industrie ook wat terug wil voor het sponsorgeld kan het een probleem worden. Maar het is niet verkeerd dat farmaceutische bedrijven hun maatschappelijke gezicht tonen en die verenigingen steunen", zegt Rutte. De VVD heeft net als coalitiegenoot PvdA geen concrete plannen om daarover nieuwe regels te maken.
SP-Kamerlid Van Gerven is bang dat artsen milder worden zodra ze geld krijgen van een farmabedrijf. Die schrijven volgens hem dan sneller een duurder medicijn voor.