Veertig jaar voor Karadzic 'heel belangrijk vonnis'

De VN-commissaris voor de mensenrechten heeft verheugd gereageerd op de jarenlange veroordeling van de Bosnisch-Servische oorlogsmisdadiger Radovan Karadzic.

"Zijn vonnis heeft belangrijke symbolische waarde", zei commissaris Zeid. "21 jaar na de eerste aanklacht tegen Karadzic is dit een sterk voorbeeld van de meedogenloze vasthoudendheid van de internationale gemeenschap om mensen verantwoordelijk te houden voor hun daden."

Volgens Zeid draagt de uitspraak ook bij aan het bijstellen van het beeld van Karadzic. "Het vonnis laat zien wie hij werkelijk is: de architect van vernietiging en moord op een enorme schaal."

Teleurstelling nabestaanden

In Den Haag trof verslaggever Mattijs van de Wiel woedende nabestaanden op de publieke tribune van het tribunaal. "Veel 'moeders van Srebrenica' waren boos omdat ze gehoopt hadden op levenslang", zegt hij. "Slachtoffers uit andere plaatsen zijn teleurgesteld omdat hun leed niet werd erkend als genocide."

"Waarom Karadzic geen levenslang kreeg opgelegd is niet helemaal duidelijk", zegt Van de Wiel. "De rechtbank zei daar niet zo veel over. Wel zei de rechter dat zijn houding in de cel heeft meegewogen in het vonnis. Hij heeft altijd goed meegewerkt tijdens zijn gevangenschap in Den Haag."

Dat verklaart volgens Van de Wiel niet het grote verschil tussen levenslang en 40 jaar. "Dat zullen we moeten lezen in het papieren vonnis dat pas later beschikbaar wordt gesteld. Maar ook al kreeg hij niet de ultieme straf, tijdens zijn leven zal hij nooit meer vrijkomen."

'Schandalig'

Ook op straat in Sarajevo, de hoofdstad van Bosnië-Herzegovina die tijdens de oorlog jarenlang door Bosnische Serviërs werd belegerd, zijn de mensen niet te spreken over de uitspraak. "Het is schandalig, geen gerechtigheid. Er is nog nooit iets goeds gekomen uit Den Haag."

Volgens NOS-correspondent Marcel Van der Steen vinden ze dat ze geen erkenning hebben gekregen voor hun leed omdat niet de maximale straf is opgelegd.

'Niet ongestraft blijven'

"Het is goed om vast te stellen dat de schuldigen hun straf niet ontlopen", zei premier Rutte in een eerste reactie. "Het is helaas wel twintig jaar na dato. Ik denk dat het van belang is om nu vast te stellen dat wij in een wereld leven waarin dit soort verschrikkelijke daden tegen de menselijkheid niet ongestraft blijven."

De premier is er evenwel van overtuigd dat voor heel veel mensen het boek Srebrenica nooit helemaal gesloten zal zijn. Naar aanleiding van nieuwe publicaties besloot het kabinet vorig jaar dat het NIOD opnieuw onderzoek moet doen naar de val van de moslimenclave. "Dat is het minste wat we kunnen doen voor de militairen die daar onder moeilijke omstandigheden hun werk hebben gedaan en voor de mensen die daar geleden hebben", zei Rutte.

Vredesorganisatie PAX vindt dat de uitspraak tegemoetkomt aan de behoefte aan erkenning van het leed dat slachtoffers en nabestaanden is aangedaan. "Voor hen is het ook een cruciale stap in de strijd voor gerechtigheid", staat in een verklaring.