Gemeenten: stadswacht gelijkwaardig aan agent

Ook stadswachten moeten een bon kunnen uitschrijven voor lichte verkeersovertredingen zoals fietsen zonder licht en rijden door rood. De politie moet op straat niet langer de regie hebben over deze 'handhavers', maar op basis van gelijkwaardigheid met ze samenwerken.

Dit pleidooi staat in een toekomstvisie van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Het stuk is aangeboden aan minister Van der Steur.

Volgens de gemeenten concentreert de politie zich steeds meer op opsporing en gaat dat ten koste van de bewaking van de leefbaarheid en openbare orde in wijken. De wijkagent is minder op straat.

De gemeentelijke handhavers compenseren dat voor een belangrijk deel en hebben daarbij de afgelopen jaren volgens de VNG een grote professionaliseringsslag gemaakt. Ze zijn in de meeste gemeenten niet meer te vergelijken met de klassieke, gesubsidieerde stadswachten uit de jaren 80 en 90, die door de politie nauwelijks serieus werden genomen. 

Modeluniform

Die professionalisering zit 'm niet alleen in een betere opleiding, maar ook bijvoorbeeld in het modeluniform dat de buitengewoon opsporingsambtenaren (boa's) onder meer al in Haarlem dragen. Dat uniform moet als het aan de gemeenten ligt binnen vier jaar overal de standaard worden. Andere zaken die de gemeenten uiterlijk in 2020 overal geregeld willen zien:

- Handhavers moeten, afhankelijk van de lokale situatie, al geweldsmiddelen zoals de wapenstok en pepperspray kunnen hebben voordat zij met geweld te maken krijgen. Nu krijgen zij die toestemming alleen als er al concrete incidenten zijn geweest. 

- Handhavers en politie moeten (beperkt) toegang krijgen tot elkaars systemen om beter informatie te delen en moeten elkaars bureaus en briefings bezoeken.

- Handhavers moeten kunnen optreden tegen te hard rijden in een 30-kilometerzone en tegen andere lichte verkeersovertredingen. De politie heeft hier te weinig capaciteit voor. Terwijl burgers verwachten dat de overheid in dit soort gevallen optreedt.

De zwaardere rol voor de stadswachten is niet onomstreden. De Stichting Maatschappij en Veiligheid onder voorzitterschap van Pieter van Vollenhoven uitte eerder dit jaar zorgen over het ontstaan van "een nieuwe gemeentepolitie". De stichting constateerde dat "vele politietaken zijn overgenomen door een bonte verzameling van boa's, stadswachten, particuliere beveiligers en wat al niet meer, die veelal van een ander niveau zijn dan de politie".

“

Vele politietaken zijn overgenomen door een bonte verzameling van boa's, stadswachten, particuliere beveiligers en wat al niet meer, die veelal van een ander niveau zijn dan de politie.