Hoe het eerder bijna misging op Schiphol

Bijna is niet helemaal, maar als het om bijna-incidenten met vliegtuigen gaat, is dat reden genoeg om ze uiterst serieus te nemen. De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) buigt zich over de veiligheid op en rond Schiphol, zo werd eerder vandaag bekend. Afgelopen jaren heeft de raad al een aantal incidenten onderzocht. Waar ging het bijna mis?

Het gaat bij dergelijke incidenten onder meer om technische problemen, zoals het opstijgen vanaf een niet vrijgegeven baan en het oversteken of rijden over een baan die al in gebruik was voor het luchtverkeer. Het onderzoek heeft niets te maken met terreurdreiging, benadrukt voorzitter van de OVV Tjibbe Joustra.

Het enige incident tot nu toe in 2016 was afgelopen zondag. In de middag vindt er een zogeheten runway incursion plaats. Dat betekent dat een vliegtuig, voertuig of persoon zich op de beschermde zone van de landingsbaan bevindt, terwijl het daar niet hoort te zijn.

Een trekker sleept op de Aalsmeerbaan een vliegtuig van Schiphol-Oost naar Schiphol-Centrum, terwijl een ander vliegtuig nadert om te landen. De baanverkeersleider sommeert de piloot om de landing af te breken en een doorstart te maken. Daarna kan het vliegtuig alsnog veilig landen.

2014

In het jaar 2014 gaat het acht keer bijna mis op Schiphol. In vier van de gevallen is er sprake van te weinig afstand in de lucht. Dat betekent dat er horizontaal of verticaal te weinig ruimte is tussen twee vliegtuigen volgens de zogeheten separatieminima. Die zijn zo ontworpen dat er genoeg tijd is om het verlies van de minimale afstand of hoogte te herstellen.

In een van de vier gevallen gaat het overigens niet om twee vliegtuigen die te dicht op elkaar zouden zitten, maar om iets heel anders in de lucht: op 13 september schenden twee paragliders het luchtruim. Zij hebben geen toestemming van Schiphol om daar te zijn. Zij worden waargenomen door de bemanning van een naderende Boeing 737. Ze zijn voor de luchtverkeersleiding niet waarneembaar op de radar.

In maart moet een vliegtuig een doorstart maken, omdat er aan het eind van de Aalsmeerbaan een ander vliegtuig de baan nog niet heeft verlaten.

Andere voorvallen in 2014 betreffen incidenten op de grond. In oktober gaat het bijna mis bij het taxiën, als twee vliegtuigen te dicht bij elkaar komen en een van de vliegers zijn Embraer E190 abrupt moet remmen. Bij een voorval in juni rijdt een sleep achter een vertrekkend vliegtuig langs terwijl de pushback klaring al is gegeven. En in januari krijgt een Boeing 737 groen licht om te vertrekken, terwijl de vogelwacht nog op de baan aanwezig is.

2015

In het jaar 2015 zijn er vier bijna-incidenten, de helft minder dan een jaar eerder. In twee van de voorvallen is er sprake van verlies van afstand. In maart betreft het een uitzonderlijk geval, omdat bij een van de vliegtuigen de koersinstructie verkeerd begrepen wordt.

In mei maakt een vliegtuig weer een doorstart. Een Airbus dreigt tijdens de landing op de Zwanenburgbaan buiten de daarvoor bestemde landingszone te geraken. De vlieger besluit dat met een doorstart te corrigeren, maar op de Kaagbaan begint op dat moment een ander vliegtuig met de start. De luchtverkeersleiding geeft het ene toestel instructies een linkerbocht te nemen en het andere toestel de rechterbocht.

In maart gaat het bijna mis bij het taxiën. Een vliegtuigtrekker rijdt te dicht langs een vrachtvliegtuig dat de gang al heeft ingezet. Kennelijk gaat het bij dit bijna-incident op het nippertje goed, want het voorval wordt aangeduid als een 'ernstig incident'.

Aanbevelingen

Al deze incidenten worden door de Onderzoeksraad voor Veiligheid onderzocht. Er wordt nu gekeken of de bij Schiphol betrokken partijen eerdere aanbevelingen van de Onderzoeksraad wel hebben opgevolgd en of alle partijen wel hun verantwoordelijkheid nemen waar het om de veiligheid gaat.

Luchtverkeersleiding Nederland laat in een reactie weten blij te zijn met het onderzoek van de OVV. "Wij zijn continu bezig met het verbeteren van de veiligheid van het vliegverkeer in Nederland en juichen daarom dit onderzoek toe."

Joustra verwacht dat de eindresultaten van het onderzoek over een jaar klaar zijn.