Een depressie: veel mensen krijgen er een keer in hun leven mee te maken. In 2014 zeiden meer dan een miljoen mensen in Nederland een depressie te hebben of het jaar daarvoor te hebben gehad.
En dan gaat het niet alleen over mensen van middelbare leeftijd, maar ook over jonge mensen. Zo komt er extra onderzoek naar de 'risicogroep' van tieners en jonge vrouwen. Volgens minister Schippers van Volksgezondheid moeten depressieve klachten zo eerder worden herkend.
Esther van Fenema, psychiater in het LUMC, snapt dat er van een risicogroep wordt gesproken. Op haar spreekuur komen veel jonge mensen. "Zo'n één op de vijf jongeren heeft wel eens depressieve gevoelens. Een van de factoren is de druk op mensen om gelukkig te zijn", vertelt Van Fenema.
"De zoektocht naar je identiteit kan stress opleveren en dat heeft effect op mensen die gevoelig zijn voor depressiviteit."
We spraken drie jonge mensen over hun depressie:
Carlijn (19) is student en was vorig jaar depressief. De eerste symptonen kreeg ze al veel eerder, namelijk toen ze een jaar of 14 was op de middelbare school. "Ik maakte me heel erg druk hoe ik overkwam op mensen en hoe ze op me zouden reageren."
Ze piekerde zich suf en vroeg zich af of het normaal was dat ze nadacht over ontmoetingen en gesprekken met andere mensen. Carlijn trok niet aan de bel, maar klampte zich vast aan school. Dat was voor haar heel belangrijk. Toen ze na haar eindexamen een paar maanden vrij had, ging het mis. Ze stortte compleet in. "Ik was heel erg moe, angstig en kwam m'n bed niet meer uit."
Op een gegeven moment lag ik al zo lang in bed dat ik er niet meer uit durfde te komen. Wat zouden andere mensen wel niet denken...
Carlijn kon niks meer en werd vorige zomer opgenomen in een psychiatrische jeugdinstelling waar ze leerde om te gaan met haar gevoelens. "Ik denk dat ik me nog wel druk maak om wat andere mensen van me denken, maar dat ik er nu minder waarde aan hecht. Ik weet nu dat het vooral belangrijk is wat ik zelf vind en dat ik de gedachten van anderen toch niet kan beïnvloeden."
Carlijn begon in 2012 met een blog waarin ze haar ervaringen deelt. "Ik merk dat er mensen zijn die zich herkennen in mijn verhalen." Inmiddels is ze herstellende van haar depressie. In september is ze begonnen met studeren.
Eleanor (22) heeft drie depressies gehad. Haar eerst begon toen ze 14 was. Dit had te maken met haar puberteit. Op dat moment zag ze zelf niet in dat ze depressief was en daarom vroeg ze ook geen hulp.
"Toen ik 18 was kreeg ik m'n tweede depressie toen mijn moeder overleed." Op dat moment ging ze ook studeren, op kamers wonen en kwam alles tegelijk. "Ik ging naar een psycholoog. Toen het een beetje beter ging besloot ik te stoppen met therapie en medicatie. "
Eleanor denkt nu dat ze destijds onderschatte dat ze die hulp wel echt nodig had. In december 2014 kreeg ze haar laatste depressie. "Ik denk dat dit de nasleep was van de onverwerkte depressies."
Je moet bijna voor de trein springen voordat je serieus genomen wordt en hulp krijgt.
Dit keer klopte Eleanor wel weer aan voor hulp, maar die kwam niet gelijk. "Ik liep al een tijdje bij een psycholoog, maar dat hielp niet echt. Toen werd ik doorverwezen naar een meer gespecialiseerde psycholoog die me beter zou kunnen helpen. In augustus ben ik daarvoor op een wachtlijst gezet en ik wacht nog steeds."
Volgens Eleanor krijgen jonge mensen veel te laat de hulp die ze nodig hebben. "De wachtlijsten zijn heel lang en al die tijd is het alsof je leven stil staat. Je bent gewoon machteloos." Ze had angstklachten, durfde niet meer naar openbare ruimtes en moest stoppen met haar studie.
Hardlopen als medicijn
Om toch zo goed mogelijk door te gaan is Eleanor veel gaan hardlopen, heel gezond gaan eten en probeert ze vooral gestructureerd te leven. Ook schrijft ze regelmatig op haar blog loop depressievrij over haar depressie om het onderwerp bespreekbaar te maken.
"Afgelopen zomer was m'n depressie op z'n hoogtepunt. Ik slik antidepressiva en dat is wel een steuntje in de rug. Het is alleen niet de oplossing van mijn problemen."
Eleanor is aan het herstellen van haar depressie. "Het gaat beter, maar ik ben er nog niet."
Francis Bulo (24) raakte afgelopen september in een depressie. "Ik had gelijk door dat ik depressief was. Ik ben het al drie keer eerder geweest. Ik was teleurgesteld dat ik het weer had. Vooral ook omdat ik me daarvoor juist heel goed voelde. Ik had mijn stage afgerond en ik had mijn moeder na vijf jaar weer gezien. Dus ik kon het niet echt verklaren."
Francis ervoer dat alles in zijn hoofd heel traag ging. "Ik was aan het piekeren. Eerst dacht ik nog dat het na een week misschien wel over ging, maar dat ging het niet. Ik ging steeds meer afspraken afzeggen en ik kwam minder buiten. Toen heb ik bij m'n studie aangegeven dat ik het allemaal niet meer aankon."
Beetje bij beetje komen er suïcidale gedachten in je hoofd, maar omdat ik eerdere depressies heb gehad wist ik dat het wel over zou gaan.
Francis zocht hulp en voor hem was het vooral belangrijk dat hij dit dicht bij huis kreeg. "Alle prikkels komen veel harder binnen. Dus als je in een bus of metro moet stappen is dat eigenlijk al te veel. Je wilt gewoon kunnen lopen naar een therapeut."
Hij moest drie weken wachten totdat hij aan de beurt was en dat viel niet mee. "Soms zie je het niet zitten en word je wanhopig. Maar ik heb wel steun gehad van mijn omgeving. Ik heb bijvoorbeeld ook op Facebook gezet dat ik depressief was. Zo veel mensen reageerden daarop en zeiden dat ik ze kon bellen als ik dat wilde. Dat heeft me echt geholpen."
Francis heeft in het verleden antidepressiva geslikt, maar daar is hij vanaf gestapt. "Het maakt me vlak en neemt m'n gevoel weg. En dat heb ik juist nodig bij m'n werk als fysiotherapeut."