Het is ruim twee jaar geleden dat de illegale marktplaats Silk Road door de FBI offline werd gehaald. Meteen daarna doken steeds meer soortgelijke 'marktplaatsen' op, maar die blijken Silk Road niet te kunnen evenaren. Silk Road was verreweg de populairste, dus de vraag was wat er na het oprollen ervan zou gebeuren.
Gebruikers klagen nu dat de talloze alternatieven vol zitten met oplichters, de marktplaatsen zelf onbetrouwbaar zijn en zo nu en dan zichzelf zelfs vanuit het niets opdoeken.
Techsite Wired claimt dat de 'droom van Silk Road' dood is. "Dat er na het sluiten van Silk Road veel alternatieven zouden komen, was te verwachten", zegt internetexpert Danny Mekić. "Maar die alternatieven hebben alleen noch de naam, noch de betrouwbaarheid die Silk Road wel had."
Is de illegale handel dan ook 'dood'? "Het is moeilijk in te schatten of de handel meer of minder is geworden", vertelt beveiligingsonderzoeker Albert Kramer. "Mijn gevoel zegt iets minder, omdat mensen huiveriger zijn geworden. Aan de andere kant: de wereld bestaat uit vraag en aanbod; dat geldt ook voor mensen die drugs of wapens zoeken. Er zal altijd een actieve markt zijn."
Beveiligingsonderzoeker Rickey Gevers kent het probleem met oplichters. "Silk Road had een zelfregulerend systeem. Mensen konden zien dat je een goede dealer bent." Kopers konden verkopers namelijk beoordelen, zoals dat ook op verkoopsites als eBay en Amazon kan.
"De dealers van Silk Road leverden vrijwel altijd goede kwaliteit", zegt Gevers. "Omdat nu steeds meer mensen zich met de handel bemoeien, gaat de kwaliteit achteruit." Daarnaast zijn er steeds meer alternatieve platforms die niet betrouwbaar blijken.
Er zullen mensen afhaken, maar er zijn altijd weer nieuwe kopers.
Volgens Gevers kun je het vergelijken met de cocaïnehandel in Nederland. "De eerste cocaïne was heel puur en van goede kwaliteit, maar toen steeds meer dealers zich ermee gingen bemoeien, ging de kwaliteit achteruit."
Daarnaast is er nog een probleem. "Er zijn nu jongens die een marktplaats aanmaken, veel gebruikers werven en hun site dan weer offline halen", vertelt Gevers. Dat doen ze terwijl ze nog geld moeten uitbetalen aan hun verkopers.
Voorbeeld van een groot platform dat zichzelf spontaan opdoekte, is Evolution. Die website verdween van de ene op de andere dag, zonder dat alle verkopers hun geld hadden ontvangen. Waarschijnlijk zijn de oprichters er met duizenden euro's aan bitcoins vandoor zijn gegaan.
Maar experts denken dat illegale online marktplaatsen - ondanks de oplichters - niet zo snel zullen verdwijnen. "Mensen die zich inlaten met drugs- en wapenhandel, blijven dat toch wel doen. Ook als hun favoriete site op het Deep Web niet meer bestaat", zegt Mekić. "Er zal alleen niet zo snel een site zo groot worden als Silk Road ooit was", zegt Kramer. "Er zullen mensen afhaken, maar er zijn altijd weer nieuwe kopers."