De opening van IDFA vorig jaar in Pathé Tuschinski in Amsterdam
NOS Nieuws

IDFA opent zonder angst met Nederlandse docu

  • Jeroen Wielaert

    Verslaggever

  • Jeroen Wielaert

    Verslaggever

Om 20.00 uur opent in Amsterdam het documentairefestival IDFA met A Family Affair, een film gemaakt door Tom Fassaert. Volgens de Nederlandse filmmaker gaat de documentaire over een klein en intiem thema; zijn eigen familie. Op het IDFA spelen naast dit persoonlijke verhaal ook films over de actuele problemen in de wereld.

De keuze voor A Family Affair als opening is een eerbetoon aan een talentvolle Nederlandse filmmaker. Tom Fassaert viel in 2011 voor het eerst op met documentaire De Engel van Doel, over het Vlaamse dorpje dat gedoemd is te verdwijnen door de uitbreiding van de haven van Antwerpen.

Hij omschrijft zijn familie als excentriek. Zijn vader, psycholoog Rob, filmde zijn zoon al vanaf zijn geboorte. Het filmen werd Tom met de paplepel ingegoten. "Het eerste wat ik zag toen ik uit mijn moeder kwam, was de ingezoomde lens van mijn vaders camera", zegt hij met een glimlach. "Dat is nooit veranderd, totdat mijn vader en moeder uit elkaar gingen. Toen is het filmen gestopt."

Een aantal van die beelden uit zijn jeugd komen terug in A Family Affair, de documentaire die Fassaert maakte over zijn oma, die hij als kind nooit zag. Ook gaat Fassaert op zoek naar gebeurtenissen uit de jeugd van zijn vader, die op jonge leeftijd in een kindertehuis werd gestopt.

"Als kind wist ik niet beter dan dat ik een oma in Zuid-Afrika had", vertelt Fassaert. "Dat was ook alles. Ze was er nooit, bestond alleen in een soort sprookjesrealiteit. Pas later begon ik wat verhalen te horen. Ze was fysiek nooit aanwezig, maar mijn vader is nog steeds erg gevoelig voor mijn oma. Hij wil iets van haar."

Het verhaal gaat voor een deel over liefdeloosheid. "Ja, ik denk dat mijn vader een enorm tekort aan liefde had. Hij deed verwoede pogingen om dat terug te krijgen, ook al was hij een volwassen man."

Ik hoop dat het de mensen ontroert en ook naar de eigen familierelaties laat kijken.

Tom Fassaert, documentairemaker

De reis gaat naar Zuid-Afrika, als oma heeft aangekondigd met een cruiseschip nog een keer naar Nederland te willen reizen om afscheid te nemen. Ze is dan 95. Kleinzoon Tom volgt haar op die trip, met minimale middelen. Hij gebruikt een geleende camera en is regisseur, interviewer, cameraman en geluidsopnemer tegelijk.

Volgens Fassaert duurde het lang tot zijn oma begon te praten. "Ik kreeg eerst met haar te maken als een grote persoonlijkheid, een diva", vertelt hij. "Er zat een enorme laag tussen haar en mij, een soort masker. Het heeft lang geduurd om erachter te komen wie ze werkelijk was."

De documentaire biedt veel herkenbaars. "Het grote thema is ouderliefde", zegt Fassaert. "Iedereen kent dat grote verlangen naar de liefde van je ouders. Ik hoop dat het de mensen ontroert en ook naar de eigen familierelaties laat kijken."

Mensen staan in de rij voor het Tuschinski voor de opening van het IDFA 2014

Voor IDFA-directeur Ally Derks moet het een IDFA worden als alle andere. Naar aanleiding van de recente aanslagen in Parijs zal ze in haar openingstoespraak van vanavond wel refereren aan de woorden van de Amsterdamse burgemeester Van der Laan: "Wees niet bang."

Op het festival is veel te zien over terreur en vluchtelingen. Niet alleen in documentaires, maar ook in het discussieprogramma Global Motion. De Amerikaanse politiek filosoof Benjamin Barber maakte een eigen documentaire-selectie op basis van zijn boek Jihad vs. McWorld. Het gaat over de opkomst van de jihad door de globalisering.

We moeten ons niet laten kisten.

Ally Derks, IDFA-directeur

Aankomende vrijdag wordt de documentaire Redemption of the Devil over bandleider Jesse Hughes van Eagles of Death Metal gewoon gedraaid. De band trad op in het Parijse theater Le Bataclan toen drie terroristen het vuur openden. Onder de doden was een T-shirt-verkoper van de groep.

"Met de veiligheid is het niet anders dan anders", zegt Derks. "We zijn wel alert. Er hangt een schaduw over Europa en de wereld. Maar we moeten ons niet laten kisten en gewoon een mooi festival neerzetten."

Helaas, deze YouTube video is niet meer beschikbaar

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl