G20 in de schaduw van Parijs
In de laatste uren voor de G20-top in Antalya begint, wordt de agenda -opnieuw- herschreven. Deze ochtend landen wereldleiders in de Turkse badplaats, voor hun jaarlijkse bijeenkomst. De zondagochtend na de vrijdagavond, die de samenkomst in een totaal ander licht zet dan gepland was.
Officieel moest de G20 gaan over een thema waar de G20 voor in het leven is geroepen: het aanjagen van de haperende wereldeconomie. Maar de oorlog in Syrië, die een steeds internationaler karakter krijgt, leek de agenda te gaan domineren. En Europa, dat kampt met de grootste vluchtelingencrisis in 70 jaar.
En toen was daar ineens weer de terreur, die meedogenloos toesloeg in het centrum van een westerse hoofdstad. De terroristen in Parijs hebben vrijdag één ding bereikt: de leiders van de twintig belangrijkste economieën in de wereld praten de komende twee dagen vooral over terroristen. En de vraag hoe die te verslaan.
Eensgezindheid
Tot kort geleden waren de laatste grote terreuraanslagen op westerse doelen ruim tien jaar terug. New York, Madrid, Londen. Maar na Charlie Hebdo in januari, een vermoedelijke bom in een Russisch passagiersvliegtuig vorige maand, en de aanslagen in Parijs vrijdagavond, is duidelijk dat de strijd tegen terreur terug is op het hoogste toneel.
Nog voor de eerste bilateraaltjes en werklunches begonnen zijn, weten de aanwezige wereldleiders dat daar een immens probleem ligt: ze zijn het alleen in woorden eens. In daden - wie zijn de terroristen eigenlijk en welke aanpak is de beste - is de verdeeldheid enorm.
De Amerikanen interveniëren in Syrië bijvoorbeeld om IS te verslaan, terwijl de Russische president Poetin vooral is gaan meedoen om president Assad te steunen. Volgens de Turkse president Erdogan, gastheer op de G20, is Assad juist de bron van alle kwaad in Syrië en kan de IS-terreur alleen worden bestreden als eerst Assad vertrekt.
En wanneer Erdogan het over 'terroristen' heeft, bedoelt hij daarmee behalve IS ook vooral Koerdische militanten. Terwijl zij in Syrië juist weer de belangrijkste bondgenoten zijn van Amerika.
Achter de eensgezindheid die de leiders ongetwijfeld zullen uitstralen over de 'gezamenlijke strijd tegen terreur', vindt de komende twee dagen in Antalya dus een zeer complex gesprek plaats.
Activisten
Terrorisme is sowieso niet ver weg op deze G20-top. De bij Russen en westerse toeristen populaire badplaats Antalya zelf bleef tot nu toe gevrijwaard van aanslagen, maar elders in Turkije was het kort geleden wel goed raak. In het zuidoosten, aan de grens met Syrië, ging in juli een bom af waarbij 33 jonge activisten omkwamen.
En in oktober werd een vredesmars in de hoofdstad Ankara getroffen door een dubbele zelfmoordaanslag. Er vielen meer dan 100 doden. De Turkse regering zoekt de daders van beide aanslagen bij IS, maar het onderzoek heeft nog geen hard bewijs boven tafel gekregen.
Veiligheidsmaatregelen rond deze top zijn dan ook immens. De laatste weken werden bijna dagelijks invallen gedaan bij veronderstelde IS-cellen in heel Turkije. Tientallen mensen werden opgepakt. De Turken hebben vandaag en morgen 12.000 veiligheidsmensen op de been in en om Antalya.
Hollande
Allemaal geen hoofdpijn voor Nederland, want premier Rutte is niet uitgenodigd voor de G20. De Franse president Hollande blijft ook thuis, om de nasleep van de aanslagen in Parijs te coördineren. Verder is de lijst compleet, met onder anderen president Obama, premier Cameron, bondskanselier Merkel, de Chinese president Xi Jinping, de Saudische koning Salman en de Indiase premier Narendra Modi.
En de Turkse president Erdogan, die graag wil schitteren als voorzitter tussen de wereldleiders. Vorig jaar op de G20 in Brisbane was premier Davutoglu, grondwettelijk het hoofd van de regering, nog namens Turkije aanwezig. Maar Erdogan wil meer macht naar het presidentschap toetrekken, en is namens Turkije het gezicht op de G20.
Hij gaat ervan uit dat Antalya een succes wordt, en kijkt zelfs al vooruit: "Aan de slotverklaring van de top in Antalya zal in de toekomst veel gerefereerd worden. Hier wordt de routekaart naar de toekomst getekend", voorspelt Erdogan. "Men zal zeggen: 'zoals we besloten hebben in Antalya'."