Tweede Kamer staat voor belangrijk besluit over commissie Stiekem

Het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer moet vandaag een belangrijk besluit nemen over de affaire rond de commissie Stiekem, de commissie die toezicht houdt op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

Gisteravond werd bekend dat het Openbaar Ministerie aanwijzingen heeft dat een of meer fractievoorzitters in de Tweede Kamer een ambtsmisdrijf hebben gepleegd door vertrouwelijke informatie te lekken uit de commissie.

Volgens artikel 119 van de Grondwet mag het OM niet verder beslissen over vervolging van een Kamerlid. Dat is voorbehouden aan de regering of de Tweede Kamer zelf.

Het OM heeft het dossier daarom overgedragen aan het Presidium, het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer. Het Presidium bestaat uit de voorzitter en de ondervoorzitters van de Tweede Kamer. Bijna alle fracties zijn daarin vertegenwoordigd.

Onder leiding van Kamervoorzitter Van Miltenburg komt het Presidium vandaag om 9.00 uur bij elkaar om te praten over de kwestie.

Wat is de aanleiding?

De zaak draait om de vraag of een lid van de commissie Stiekem de pers vertrouwelijke informatie heeft gegeven over wat daar is besproken. De commissie bestaat uit de fractievoorzitters van de meeste politieke partijen. Alles wat daar wordt besproken, moet geheim blijven.

De informatie die gelekt zou zijn betreft een gesprek op 12 december 2013 met minister Plasterk over de Nederlandse veiligheidsdiensten. Die hadden 1,8 miljoen telefoongegevens doorgespeeld naar de Amerikaanse inlichtingendienst NSA.

Sommige fractievoorzitters zeggen dat Plasterk dat niet duidelijk heeft verteld, anderen zeggen dat hij dat wel heeft gedaan. In ieder geval verschenen er na het gesprek berichten in de media dat Plasterk de fractievoorzitters goed zou hebben geïnformeerd. En die informatie kan eigenlijk alleen afkomstig zijn van een lid van de commissie Stiekem, die daar juist niets over mag vertellen.

Wat staat er op het spel?

Doet de Tweede Kamer niets met het onderzoek van het OM, dan staat de geloofwaardigheid van de commissie Stiekem op het spel. Want wat kan daar dan nog vertrouwelijk worden besproken? En de commissie is juist in het leven geroepen om de Tweede Kamer toch een beetje controle te geven over het geheime werk van de AIVD en de MIVD.

Gaat de Tweede Kamer over tot vervolging, dan wordt er dus een prominent lid van de Tweede Kamer, en misschien wel iemand uit de coalitie van VVD en PvdA, vervolgd. Dat levert waarschijnlijk grote politieke problemen op.

Wil de Tweede Kamer eerst nog een onderzoek, dan zal de zaak zich nog langer voortslepen. En de vraag is of dat onderzoek echt in stilte en zonder nog meer lekken naar de media kan plaatsvinden.

Het hele onderzoek van het OM in de wachtkamer zetten en een besluit uitstellen zal voor velen onbevredigend zijn en aanleiding geven tot speculaties. En dat is niet goed voor het aanzien van de commissie Stiekem en de Tweede Kamer.

Lastig besluit

Bij dit alles speelt een rol dat de voorzitter van de commissie Stiekem, VVD-fractievoorzitter Zijlstra, zelf begin 2014 aangifte heeft gedaan bij het OM van het lek. Niets doen met het OM-onderzoek roept dus ook vragen op over deze aangifte.

Al met al staat de Kamer vandaag voor een moeilijke beslissing, die grote invloed kan hebben op de informatievoorziening aan het parlement over het werk van de AIVD en MIVD. En dat in een tijd dat het werk van die diensten vanwege internationale ontwikkelingen door velen als cruciaal wordt gezien.