'Buk-deeltjes in lichamen slachtoffers MH17'

In de lichamen van de slachtoffers van vlucht MH17 zijn deeltjes van een Buk-raket aangetroffen. Ook in het vliegtuig zelf zijn resten van zo'n wapen gevonden. Dat zijn de voorlopige resultaten van het onderzoek van het internationale MH17 onderzoeksteam, meldt de voormalige leider van de Oekraïense afdeling van dat team aan de NOS.

Vasyl Vovk gaf vanaf de oprichting tot 19 juni dit jaar leiding bij het onderzoeksteam. Hij was ook hoofd van de onderzoeksafdeling van de Oekraïense veiligheidsdienst SBU.

In augustus maakte het Openbaar Ministerie al bekend dat op de rampplek van vlucht MH17 onderdelen zijn gevonden die vermoedelijk afkomstig zijn van een Buk-raket. Om meer informatie te krijgen over dit soort systemen, heeft Oekraïne twee Buks ter beschikking gesteld aan het onderzoeksteam, het Joint International Criminal Investigation Team MH17 (kortweg JIT).

Onderzocht

Nederlandse, Australische en Oekraïense experts onderzoeken deze raketten, onder meer in Oekraïne. Ze hebben de raketten gedemonteerd, in stukken gezaagd en onderzocht. Het materiaal wordt vergeleken met de deeltjes die zijn achtergebleven in het vliegtuig en de lichamen van de slachtoffers, zegt Vovk in een interview met de NOS.

"Bij de fragmenten die in de lichamen van de slachtoffers en in de resten van het vliegtuig zijn gevonden, zitten elementen die overeenkomsten vertonen met de monsters van de onderzochte Buk. Die monsters zijn aan de experts gegeven voor vergelijkend onderzoek."

Opdracht

Het Openbaar Ministerie liet vorig jaar al weten dat er zeer sterke aanwijzingen zijn dat vlucht MH17 is neergehaald door een Buk-raket. De Russen gaven in mei toe dat een Buk-raket inderdaad de oorzaak kan zijn voor het neerstorten van de MH17, maar volgens hen is die raket afgeschoten door het Oekraïense leger.

Vovk: "Niemand twijfelt eraan dat het vliegtuig van Malaysia Airlines is neergeschoten door een Buk-raket vanaf een Buk-installatie, die was geleverd vanaf het grondgebied van de Russische Federatie. En die na de misdaad op datzelfde grondgebied werd verstopt met hulp van terroristenstrijders (Oekraïense separatisten - red.)."

Nu er steeds meer aanwijzingen zijn dat een Buk-raket het toestel heeft neergehaald, rijst de vraag wie hiertoe opdracht heeft gegeven. "Het JIT heeft aanwijzingen dat de Buk was besteld door terroristen", zegt Vovk. "En dat Russische politici en hoge militairen geweten hebben dat in juli vorig jaar een Buk-raket naar Oekraïne is gebracht, met als doel een vliegtuig neer te halen.

"Volgens mij is het uitrijden van een wapensysteem als de Buk buiten de grenzen van Rusland en het ermee schieten zonder een instructie van hogerhand niet mogelijk. Militairen konden zelf niet zomaar met zo'n zwaar wapen rijden. De Russische minister van Defensie moet ervan geweten hebben", zegt Vovk.

Niet zorgvuldig

Het onderzoeksteam JIT bevestigt dat Vasyl Vovk tot voor kort deel uitmaakte van het team, maar vindt zijn uitspraken "niet zorgvuldig". "Het JIT onderzoekt verschillende scenario's, waaronder het meest waarschijnlijke: dat de MH17 is neergehaald door een Buk-raket. Er wordt dan ook uitgebreid onderzoek gedaan naar Buk-raketsystemen. Maar hoewel veel wijst in één richting, kunnen andere scenario’s niet worden uitgesloten", zo schrijft het JIT in een reactie.

Het team weet nog niet of het opzet was om een internationaal passagiersvliegtuig neer te halen, of dat men een Oekraïens toestel op het oog had. Het onderzoek is naar verwachting eind van dit jaar afgerond.

De Onderzoeksraad voor de Veiligheid publiceert op 13 oktober zijn onderzoek naar de oorzaak van de ramp met vlucht MH17. Ook maakt de raad dan het onderzoek naar de vliegroute van het toestel openbaar.

De ramp met MH17, op 17 juli vorig jaar, kostte aan 298 mensen het leven, onder wie 196 Nederlanders.

Wilt u reageren? Mail verslaggever Gert-Jan Dennekamp.