IS-deserteurs klagen: dit is geen heilige oorlog

IS-strijders die teleurgesteld terugkeren uit Syrië of Irak, zeggen dat het leven in het kalifaat bitter tegenvalt. Ze klagen onder meer over wreedheden, corruptie en een gebrek aan luxe. Ook willen ze niet langer vechten tegen geloofsgenoten, concludeert een Britse denktank tegen radicalisering.

Het International Centre for the Study of Radicalisation (ICSR) verzamelde verklaringen van IS-deserteurs, die in de media hebben verteld waarom ze de terreurgroep hebben verlaten. Het ging in totaal om 58 deserteurs. Ze begonnen allemaal enthousiast aan hun 'loopbaan' als terrorist, maar haakten om verschillende redenen af. In hun verhalen zijn volgens het ICSR vier hoofdredenen te herkennen.

1. De strijd tegen geloofsgenoten

IS vecht op grote schaal tegen andere rebellengroepen, die vaak net als IS soennitisch zijn. De deserteurs hebben daar grote moeite mee. Ze zeggen dat de strijd tegen president Assad helemaal geen prioriteit lijkt te hebben. Ook zou IS weinig doen om soennieten die het slachtoffer zijn van al het geweld te helpen. De top van IS is volgens sommigen obsessief bezig om verraders en spionnen te ontmaskeren.

2. De wreedheden van IS

Veel deserteurs klagen dat IS onschuldige burgers doodt en andere wreedheden begaat. Gijzelaars worden willekeurig gedood, dorpsbewoners worden systematisch mishandeld en IS-strijders worden door soms hun eigen commandant geëxecuteerd. De deserteurs vinden het vooral erg als de slachtoffers soennitisch zijn. Over wreedheden tegen andere groepen wordt volgens het ICSR niet geklaagd.

3. Corruptie en racisme

Geen van de deserteurs noemt IS als geheel een corrupte organisatie, maar er zijn wel voorbeelden van commandanten en topfunctionarissen die corrupt zijn en zich als 'emir' gedragen. Verder wordt er geklaagd over ongelijkheid en racisme. Zo zouden buitenlandse IS-leden privileges krijgen die Syrische strijders niet hebben. Een Indiase deserteur zegt dat hij vanwege zijn huidskleur de wc's moest schoonmaken. "Dit is geen heilige oorlog", zegt hij.

4. Beloofde luxe blijft uit

Een speciale categorie zijn de deserteurs die naar het 'kalifaat' waren gekomen vanwege het beloofde luxeleventje dat ze daar zouden kunnen leiden. In werkelijkheid is het leven er spartaans: IS-strijders krijgen geen mooie auto's en andere luxe-artikelen. Ook degenen die uit waren op actie en heldendom, werden vaak teleurgesteld. Eén deserteur klaagt dat hij zijn taken maar saai vond en dat hij bijna niets te doen had. Een andere zegt dat hij het gevoel had dat hij niet meer dan kanonnenvlees was.

Anti-propaganda

ICSR-directeur Peter Neumann zegt dat het belangrijk is dat deze verhalen bekend worden. Overheden zouden hiermee een tegenwicht kunnen bieden aan de IS-propaganda en zo kunnen proberen om potentiële jihadisten van het avontuur te weerhouden. Ook kunnen de verhalen andere IS-strijders een duwtje in de rug geven om ook te deserteren, zegt Neumann.

Het moet daarom volgens hem makkelijker worden voor IS-deserteurs om zich publiekelijk uit te spreken, zonder dat ze bang hoeven te zijn voor vervolging. Overheden zouden de deserteurs moeten helpen een nieuw leven op te bouwen en hun veiligheid moeten waarborgen, aldus Neumann.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl