Hoe de Tour van '54 naar Nederland kwam

Dat de Tour de France eindigt in Parijs is een onomstotelijk gegeven, maar waar de grootste wielerronde ter wereld start, is ieder jaar weer de vraag. Zo vertrekt het peloton dit jaar, komende zaterdag 4 juli, vanuit Utrecht. Het is bepaald niet de eerste keer dat het startschot voor de Tour buiten Frankrijk wordt gelost.

De eerste keer dat de Tour de grens overging, was echter pas in 1954, toen Amsterdam het vertrekpunt was. Kort voor hun dood sprak Andere Tijden Sport met de pioniers uit die dagen: Jan Nolten, Gerrit Voorting en Henk Faanhof. Zij maakten wielrennen, en de Tour de France in het bijzonder, in de jaren '50 populair in ons land. In Andere Tijden Sport blikken zij terug op de memorabele eerste Tour-start in Nederland.

Tour buiten Frankrijk

Als in het begin van de jaren vijftig de Ronde van Frankrijk concurrentie dreigt te krijgen van andere wielerkoersen, besluit de organisatie de Ronde internationaler te maken.

De geruchten over een op handen zijnde Ronde van Europa zorgen ervoor dat de Fransen de Tour-start buiten Frankrijk laten plaatsvinden.

Willem Pluygers, uitgever van het Algemeen Dagblad, droomt van een Tour-start op de Coolsingel. Hij hoeft alleen nog maar even burgemeester Gerard van Walsum van Rotterdam te overtuigen. Dat ging echter niet van een leien dakje, vertelt Pluygers meer dan zestig jaar later.

"Dat gesprek was volstrekt negatief. Ik ben bij wijze van spreken de deur uitgezet. Hij vond het flauwekul." Pluygers, zelf Rotterdammer, neemt daarna een opmerkelijk besluit. Net als een voetballer die van Rotterdam naar Amsterdam verkast, neemt hij zijn idee mee naar de hoofdstad. "En toen ben ik dus naar Ajax gegaan."

Nolten, Voorting en Faanhof waren er allemaal bij toen de Tour vertrok uit de hoofdstad.

Faanhof, die in 1954 de negende etappe won, weet het nog als de dag van gister. "De start van de Tour in Amsterdam in het vertrouwde Olympisch Stadion, dat was een geweldige happening, een week voor de Tour al."

Onder aanvoering van Wim van Est verliet de Nederlandse ploeg het stadion om vervolgens opgewacht te worden door duizenden toeschouwers.

"Buiten de muren stond Amsterdam, dat het werk had stilgelegd, om het grote wielercircus te zien voorbijtrekken", vertelde Philip Bloemendal in het Polygoon-journaal.

Na een tocht die onder meer langs Haarlem, Scheveningen, Rotterdam en Dordrecht ging, eiste Wout Wagtmans in het Belgische Brasschaat de etappezege voor zich op.

"Er was een breed tegelpad, daar reden wij op. En Woutje (Wagtmans red.) ging over de keien en die reed zo weg, bij ons vandaan", vertelde Voorting. "Niemand ging erachteraan en Woutje won, dat was leuk."