Omroepen vrezen 'machtsgreep' NPO-bestuur
De omroepen maken zich grote zorgen over de toekomstplannen van het centrale bestuur van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). Het publieke bestel wordt minder open, de omroepen krijgen minder mogelijkheden en er komt minder ruimte voor creativiteit, waarschuwen ze in een gezamenlijke reactie (.pdf). "We moeten voorkomen dat op termijn al het publieke media-aanbod uit één hand wordt georganiseerd en aangestuurd."
Uit een vorige maand verschenen concept-beleidsplan van de NPO blijkt dat het bestuur de macht van de omroepen flink wil beperken. Zo wil de NPO onder meer externe partijen toelaten tot het omroepbestel. Hun programma-ideeën worden getoetst door de NPO en dan ondergebracht bij een geschikte omroep. Ook moet het terugkijken van programma’s alleen kunnen via NPO.nl of een speciale betaalsite.
Weerstand en onbegrip
De omroepen hebben forse kritiek op de online-plannen van de NPO. Om het publiek rechtstreeks te benaderen en feedback te krijgen, moeten de omroepen actief blijven op YouTube, Facebook en andere sociale media, schrijven ze. Deze platforms noemen ze "onmisbaar".
Ook willen ze hun eigen programma's op hun eigen manier presenteren op internet.
"Wij kiezen voor een open en crossmediaal online beleid waar de NPO alle digitale activiteiten wil bundelen op één platform", aldus de voorzitter van het College van Omroepen, Lennart van der Meulen.
De NPO wil het online aanbod zoveel mogelijk bundelen op NPO.nl om versnippering tegen te gaan. De verschillende programma- en omroepwebsites worden dan opgeheven of uitgekleed.
Over een betaalsite zijn ze erg kritisch, omdat ze vrije toegang belangrijker vinden dan exploitatie. Wel zien ze mogelijkheden voor een betaalde videodienst voor dramaseries, documentaires en speelfilms.
NPO-merk ongeschikt
De omroepen hebben ernstige twijfels of het helpt om alles onder het merk NPO te hangen. "De NPO-organisatie is niet het aangewezen orgaan om mensen te binden en zelf activiteiten te organiseren als publieksbinding."
Ook bestaat volgens hen het gevaar dat het merk zo algemeen wordt dat niemand zich er meer in herkent. De omroepen vinden zelf dat er genoeg andere sterke merken zijn in Hilversum waar mensen zich mee verbonden voelen. Die kunnen nog meer benut worden, zeggen ze.
Niet bemoeien
Verder willen de omroepen niet dat de NPO zich inhoudelijk gaat bemoeien met de programmavoorstellen van externe producenten en organisaties. Niet de NPO, maar de omroepen moeten met de aanbieders inhoudelijke afspraken maken, want zij zijn wettelijk verantwoordelijk voor de inhoud en vorm van het media-aanbod, staat in de gezamenlijke reactie.
De NPO zou alleen mogen beslissen of de voorstellen in het omroepschema passen.
Behoudende strategie
Alles bij elkaar maakt de NPO rigide en onnodige keuzes, concluderen de omroepen. "De vergaande centralisatie gaat ten koste van de pluriformiteit, de toegankelijkheid en de creativiteit van de publieke omroep."
Daarnaast is het een behoudende strategie, zeggen ze. "Het is gericht op consolidatie, terwijl er behoefte is aan experiment, innovatie en nieuwe initiatieven in het maken en bereiken van het publiek."
Reactie NPO
De raad van bestuur van de NPO zegt in een reactie de zorgen van de omroepen te begrijpen en serieus te nemen. Over het verwijt dat de NPO een te grote rol naar zich toe trekt bij het beoordelen van voorstellen van derden, zegt voorzitter Henk Hagoort het jammer te vinden "dat de omroepen afstand nemen van de voorgestelde vernieuwing (...) die producenten en jonge makers rechtstreeks toegang geeft tot de publieke omroep zonder voorafgaande tussenkomst van een bestaande omroep. Hiermee gaat een belangrijke manier om de innovatiekracht van de publieke omroep te vergroten verloren."
De NPO en de omroepen overleggen de komende weken over een definitief plan voor de periode 2016-2020.