Bij Rutte zijn de gordijnen altijd open

Tot diep in de nacht was er koortsachtig overleg in het Torentje en met hun lenzen konden fotojournalisten moeiteloos vastleggen hoe premier Rutte belde, PvdA-leider Samsom wilde gebaren maakte en staatssecretaris Dijkhoff gaapte. Hadden de onderhandelaars, kibbelend over de bed-bad-en-broodregeling, geen behoefte aan privacy?

"Sinds Mark Rutte in 2010 premier werd, zijn de gordijnen van het Torentje nog nooit dicht geweest", vertelt politiek verslaggever Xander van der Wulp in Met het Oog op Morgen. "Er hangen gordijnen en die kunnen gewoon dicht, maar het is voor Rutte echt een principezaak. Hij is er zelfs trots op, bleek bij navraag. Hij wil een ‘open blik naar de buitenwereld’.

Gasten die vaker in het Torentje komen om te onderhandelen, weten ook dat ze niet hoeven vragen of ze de gordijnen beter even dicht kunnen doen. Geen kans. Behalve dat Rutte het wel een mooi beeld vindt om ze altijd open te houden, mooi en symbolisch, wil hij natuurlijk ook juist het omgekeerde beeld voorkomen: als je ze dichtdoet bij belangrijke onderhandelingen, lijkt het net of je iets te verbergen hebt."

Scoops

"Het voelt een beetje alsof we via het sleutelgat mee kunnen kijken. Dat leidt vooral tot veel speculaties. Moet je kijken hoe driftig Samsom zwaait met zijn armen, die is echt boos. En kijk, Rutte heeft zich even teruggetrokken om te bellen, die zoekt vast even contact met z’n staatssecretaris.

"Vaak blijkt dat wat we zien niet echt is wat we denken dat het is. Tijdens het lange wachten komt geregeld een fotograaf naar de voordeur van het ministerie van Algemene Zaken gelopen om te vertellen dat het overleg afgerond is. 'Iedereen stond op en ze pakten hun spullen.' Dan is iedereen weer even alert. Om na een kwartier te constateren dat VVD en PvdA toch gewoon even apart zijn gaan zitten."

Andere premiers

"Het gordijnenbeleid van Rutte wijkt echt wel af van dat van zijn voorgangers. Van premier Lubbers heb ik nog wel beeld kunnen vinden uit de jaren 80 waarop Lubbers, ten tijde van massale protesten tegen zijn beleid, op zijn stoel in het Torentje de handen achter het hoofd vouwt en somber achterover leunt. Waarschijnlijk gefilmd vanaf hetzelfde bordes, voor het huis in de straat naast de Hofvijver."

"Bij Kok gingen de gordijnen dicht. Toen kwamen er ook steeds meer camera’s waarmee het mogelijk werd van een afstandje het Torentje in te kijken. En meer journalisten die het gingen proberen. Bij Balkenende waren de gordijnen ook vaak dicht. Die was niet zo gesteld op ‘meekijkers’, maar daar speelde ook de veiligheid wel een rol.

Door de moord op Fortuyn en in de nasleep van de aanslagen van 9/11 kreeg de premier toen het duidelijke advies om in spannende situaties niet al te zichtbaar te zijn. Voor Rutte lijkt de veiligheid inmiddels een minder belangrijke rol te spelen, al denk ik dat je er inmiddels wel van uit mag gaan dat de ramen in het Torentje van kogelwerend glas zijn."

Stiekem dicht

"Kort geleden was er wat opwinding over opnames van het Binnenhof die het satirische programma Zondag met Lubach zou hebben gemaakt met een drone. Drones zijn in de buurt van het Binnenhof en zeker boven het Torentje ten strengste verboden.

Toen ze op het ministerie van Rutte die beelden bekeken, stelden ze al snel vast dat ze nooit echt zouden kunnen zijn. Wat zagen ze? De gordijnen van het Torentje waren dicht! Het programma bleek de opname gedeeltelijk in Madurodam te hebben gemaakt, met een klein cameraatje boven het Binnenhof daar. De premier van Madurodam heeft dus kennelijk andere principes dan onze echte premier."