'Geef depressieve piloten een biechtstoel'

Hoe kunnen luchtvaartmaatschappijen erachter komen of piloten met suïcidale gedachten rondlopen? "Door begripvol naar ze te luisteren", zegt Jan Mokkenstorm, directeur van een hulplijn voor mensen die denken aan zelfmoord.

"Ze moeten kunnen zeggen: 'mijn controlelampje staat op oranje in plaats van groen', zonder de angst te hebben dat ze eruit worden gegooid", zegt Mokkenstorm in het NOS Radio 1 Journaal.

Het hebben van suïcidale gedachten is volgens Mokkenstorm helemaal niet zo bijzonder. "De gedachte is zelfs tamelijk normaal, maar het uitvoeren ervan is ontzettend zeldzaam. In Nederland zijn er jaarlijks een half miljoen mensen die het minstens twee weken niet erg vinden als ze niet meer wakker zouden worden."

Nergens is het taboe op het uitspreken van die gedachte zo groot als in de luchtvaart. Mokkenstorm: "Daar moet alles altijd perfect zijn, maar niemand is zijn leven lang perfect."

Door de angst dat ze aan de kant worden gezet, hebben piloten een extra argument om niet over suïcidale gedachten te praten, zegt Mokkenstorm . "Dus zwijgen ze. Je komt er niet achter door een bloedonderzoek of een foto van de hersenen."

Zonder schaamte

Piloten hebben volgens Mokkenstorm misschien wel een grotere kans op gezondheidsproblemen dan andere beroepsgroepen. "Op het eerste gezicht leiden ze een romantisch leven, maar gebroken nachten in steeds andere tijdszones breken je op in je sociale leven."

Luchtvaartbedrijven moeten hun piloten een "biechtstoel" bieden, waarin ze zonder schaamte over suïcidale gedachten kunnen praten. "Als je ze in een dergelijke omgeving enkele keren per jaar de vraag stelt of ze wel eens depressief zijn, bereik je meer dan nu."

Huisartsen

"Mokkenstorm beroept zich daarbij op zijn praktijk als psychiater. "Ik vind het belangrijk om direct naar eventuele suïcidale gedachten te vragen. Maar eerst maak ik mijn patiënten duidelijk dat ze veilig over depressiviteit kunnen praten, zonder dat ik in de gordijnen vlieg."

Vliegmaatschappijen doen er volgens Mokkenstorm goed aan om piloten onderling en in besloten kring over dit soort kwesties te laten praten. "Dat gebeurt ook wel bij huisartsen en in het leger."