'Zorggeld nu naar boekhouders en juristen'
Landelijk werkende hulporganisaties zeggen dat ze miljoenen euro's meer kwijt zijn aan zorgbureaucratie; geld dat dus niet meer naar de zorg gaat.
In een interview in het NOS Radio 1 Journaal zei Erik Heijdelberg van de landelijke jeugdzorgorganisatie William Schrikker Groep dat de zakelijke afhandeling van de zorg zijn organisatie nu 1,5 miljoen euro meer kost dan voorheen.
Kwintes, een zorgorganisatie die werkt voor 54 gemeenten, heeft dezelfde ervaringen. “De toegenomen administratie kost ons 1 à 1,5 miljoen”, zegt bestuursvoorzitter Jan Willem van Zuthem. Dat geld zit onder meer in zeker tien extra mensen, projectleiders, advies- en softwarebureaus. Van Zuthem: “We hebben te maken met tientallen manieren van factureren. Tientallen gemeenten die het allemaal op een eigen manier doen. Het is gekmakend.”
Codes
Veel zorg die eerst landelijk of via de provincies was geregeld, loopt nu via de 393 gemeenten. De bedoeling was dat die gemeenten eigen beleid maken. In grote lijnen zouden ze eenzelfde manier van administratie moeten voeren, via landelijk gedeelde systemen en codes. Maar dat gebeurt nog niet. Gemeenten houden hun eigen aanpak en dat leidt tot problemen bij organisaties die zorg leveren in verschillende gemeenten.
Jeugdzorg Nederland en de koepel voor ondernemers in de ouderenzorg Actiz onderschrijven de problemen. “Sommige ondernemers moeten zaken doen met tachtig gemeenten waar ze vorig jaar met hooguit tien te maken hadden”, zegt Bernadet Naber van Actiz. "Dat vraagt niet alleen veel tijd en energie van medewerkers van die zorgorganisaties, maar zorgt er ook voor dat een deel van het beschikbare budget naar boekhouders en juristen gaat en niet naar de zorg voor cliënten. Terwijl we juist minder bureaucratie moeten en willen."
Waakhond
Actal, de waakhond voor regeldruk, waarschuwde in 2013 voor meer bureaucratie bij het decentraliseren van de jeugdzorg en krijgt nu inderdaad signalen dat dit het geval is. Zorgaanbieders klagen dat ze moeten voldoen aan zeer uiteenlopende inkoop- en verantwoordingseisen. “We gaan dit jaar monitoren hoe de overgang naar het nieuwe stelsel verloopt en of de problemen structureel van aard zijn,” aldus een woordvoerder.
Gebruik maken van standaarden voor het inkopen en factureren van de zorg is voor gemeenten niet verplicht. Toch spoort Actal gemeenten aan niet af te wijken van de standaarden, modelovereenkomsten en andere handreikingen die zijn bedacht om te communiceren met zorgaanbieders. “Een gemeente zou dat alleen moeten doen als dat echt nodig is”, aldus een woordvoerder.
Niet uitbetaald
Concreet gevolg van alle problemen is dat facturen niet worden betaald. Voor kleine ondernemers leidt dat al snel tot problemen. “Ik heb ruim 9000 euro nog niet gedeclareerd omdat ik bovenregionaal werk en kinderen uit 27 gemeenten in mijn praktijk heb", vertelt de vrijgevestigde zorgverlener Anneke Vinke.
"Voor deze kinderen bied ik zorgcontinuïteit. Dat betekent dat ik niet meer bij hun ouders, maar bij al hun gemeenten moet declareren, elk met eigen regels. Vol goede moed worstel ik me door codelijsten, standaarden, aanwijzingen, beleidsregels en allerhande informatie. De administratie kost me hoofdbrekens, slapeloze nachten en vooral heel veel tijd.”
Aanloopprobleem
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) zegt dat de eerste prioriteit is gegaan naar het voornemen alle zorg door te laten gaan, om pas daarna te kijken hoe dit administratief het beste kan. Het gedeelde systeem daarvoor wordt nu verder opgebouwd en de VNG verwacht dan ook dat veel problemen in de loop van de tijd kunnen worden opgelost. Intussen betalen gemeenten voorschotten waar nodig, benadrukt de VNG.