Gaat 'guerrilla'-campagne de waterschapsverkiezingen helpen?

Spannende muziek en een jonge verslaggeefster die tijdens een zware storm een garage in rent. Het klinkt als een trailer van een thriller, maar het is onderdeel van de 'guerrilla'-campagne van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Het waterschap wil zo aandacht vragen voor de verkiezingen op woensdag 18 maart, die samenvallen met de verkiezingen voor de Provinciale Staten.

De waterschapsverkiezingen krijgen tot nu toe maar weinig aandacht. Volgens hoogleraar Bestuurskunde Marcel Boogers is de campagne slechts ten dele effectief: "Hij maakt voor het grote publiek wel duidelijk waar de waterschappen over gaan. Maar hij maakt niet duidelijk wat er te kiezen valt. Want alle partijen zijn voor droge voeten."

Waar het dan wel over gaat in de verkiezingen, is voor kiezers wat lastiger te achterhalen. Volgens Boogers is dat te verklaren doordat er heel weinig ruimte is voor politieke beslissingen bij de waterschappen: "Het overgrote deel van de taken ligt vast. De waterschappen moeten ervoor zorgen dat we droge voeten houden en het afvalwater zuiveren. De politieke marges zijn beperkt." De verkiezingen gaan dus over een relatief klein deel van de begroting.

Wie de stemwijzer van Kieskompas doet, ziet dat de partijen ingedeeld zijn van meer ecologisch tot meer economisch en van meer taken tot minder taken.

Bij de huidige grootste partij bij de waterschappen, Water Natuurlijk, gaan de ecologische belangen voor. Ook wil de partij, net als bijvoorbeeld de VVD, dat vervuilende bedrijven relatief meer gaan betalen. Ook zijn er partijen, waaronder CDA en SGP, die vinden dat het belang van bedrijven meer meegewogen moet worden, zoals dat van de agrariërs.

En er is verschil in wat partijen vinden van de taken die het waterschap doet. Moeten dat er meer, of juist minder worden? De VVD pleit in ieder geval voor dat laatste. "Wij vinden dat het wel een onsje minder mag", zegt Reinout Woittiez, VVD-lijsttrekker in Stichtse Rijnlanden.

"Als we gedaan hebben wat nodig is, dan maken we liever even pas op de plaats, om de lasten niet te hoeven verhogen; ook als dat betekent dat er dan een fietspad minder naast een waterweg komt. Dus wat ons betreft valt er zeker iets te kiezen."

Hoogleraar Boogers verwacht dat de opkomst bij deze verkiezingen wel hoger zal zijn dan bij eerdere, schriftelijke, waterschapsverkiezingen. In 2004 en 2008 was de opkomst respectievelijk 23 en 24 procent.

Volgens hem is het echter maar de vraag of kiezers een heel bewuste keuze gaan maken. "Veel mensen zullen toch als ze voor de provincies gaan stemmen geconfronteerd worden met een lijst waarop ze een deel van de partijen niet kennen. Als ze niet weten wat er te kiezen valt, zullen ze misschien stemmen op een landelijke partij die ze kennen of een blanco stem uitbrengen."

"Het zijn eigenlijk gekke verkiezingen", zegt hij. "Misschien is het logischer om er weer getrapte verkiezingen van te maken, zoals vroeger, waarbij de gemeenteraadsleden een stem over de waterschappen mochten uitbrengen. Want het is wel belangrijk dat er democratische controle is op wat er met het belastinggeld gebeurt."