Wapenhandel door strijd tegen IS nog lucratiever

Er gaat meer dan één biljoen euro per jaar om in de wapenindustrie. Het is een lucratieve markt, die door de strijd tegen IS vooral in het Midden-Oosten nog groeit. En juist daar, in Abu Dhabi, is deze week de grootste wapenbeurs ter wereld. Correspondent Sander van Hoorn bracht een bezoek aan de beurs en zag dat er in de strijd tegen IS bepaalde trends te zien zijn.

Het had net zo goed de Firato kunnen zijn, de AutoRAI of de Huishoudbeurs. Alles blinkt in de expositiehallen en wordt aangeprezen door mannen in pakken of mooie vrouwen op hakken. Niets verwijst naar waar al dat moois uiteindelijk voor wordt gebruikt. De show buiten, waar terroristen een raketlanceerinstallatie buitmaken, laat wat dat betreft meer zien.

Klanten

In het publiek zijn Chinese militairen in de meerderheid. China is een grote producent van wapens, maar ook een grote afnemer. Ook Rusland is van de partij. Dat land toont meer dan 700 producten.

Het Midden-Oosten is dit jaar in omvang de tweede markt voor Rusland. En ook daar vandaan zie je veel legeruniformen. De Verenigde Arabische Emiraten, waar de beurs gehouden wordt, zijn er natuurlijk, maar ook Marokko, Libië, Egypte en Saudi-Arabië.

Geen enkele militair wil geïnterviewd worden. Een van de mensen die me dat beleefd vertelt, blijkt een commandant van de Peshmerga, de Koerdische strijdkrachten. Hij is hier vooral om contacten te leggen. En hij wil 'ons' graag nog bedanken voor de trainers die Nederland naar Noord-Irak stuurt.

Andere landen zijn er waarschijnlijk ook, maar daar herkende ik de uniformen niet van. Syrië is er niet, of in elk geval niet officieel. De Syriërs mogen hier van de meeste landen geen wapens kopen.

Wapenembargo

Toch is het de vraag of je altijd weet met wie je te maken hebt. Is iemand die zich bij een van de zestien Nederlandse bedrijven op de beurs meldt, niet een stroman van Syrië, van IS of Iran? En verkoopt dat Duitse bedrijf die glimmende traangasgranaten in de vitrine niet uiteindelijk toch aan Egypte of Bahrein, waar ze op grote schaal tegen demonstranten ingezet worden?

De Europese regels zijn streng, maar worden per land anders uitgelegd. Nederlandse ondernemers klagen dat wij ze veel strenger interpreteren dan andere landen.

Kalasjnikov

Een grote stand is het niet, maar de mitrailleurs aan de muur zie je hier veel in de regio. Op mijn vraag wat de exportregels zijn van Kalasjnikov, merkt de verkoopster fijntjes op dat de meeste van hun wapens verkocht worden op de tweedehands markt.

Op de muur trouwens ook een foto van een drone, een onbemand vliegtuig. Die maakt Kalasjnikov tegenwoordig ook. 'Protecting Peace' is het onderschrift. Aan eufemistisch taalgebruik geen gebrek. 'Ordnance' is het woord wat je gebruikt voor alles wat ontploft. En een aantal Nederlandse ondernemers probeerde me ervan te overtuigen dat het eigenlijk geen 'wapenindustrie' is, maar 'defensie-industrie'.

Drones

Kalasjnikov zit dus ook in de drones. Er is een apart paviljoen met onbemande vliegtuigen, helikopters en duikboten. In het midden staat een enorme onderzeeër, die eruit ziet als een hamerhaai. Zo heet de drone ook, de Hammerhead. De toenemende vraag naar drones is een van de gevolgen van de strijd tegen IS.

Een andere is dat er veel vraag is naar surveillancetechnologie. Saudi-Arabië bouwt bijvoorbeeld een elektronisch hek van bijna duizend kilometer op de grens met Irak, om IS buiten de deur te houden. In deze industrie zijn veel Nederlandse bedrijven actief. Handel dus.

Een andere grote wapenproducent is Israël. Dat maakt ook drones en vooral surveillance-apparatuur. Maar de Israëliërs zijn op deze wapenbeurs in het Midden-Oosten niet welkom. Met name in de hal met de drones wordt besmuikt opgemerkt dat de eigen producten daardoor nu wel wat meer opvallen.

Slimme en kleinere bommen

Naast drones en surveillance is het derde buzzwoord in de strijd tegen IS slimmere, maar ook kleinere bommen. Zodat je nog beter weet in welke kamer de vijand zit en dat je vervolgens alleen die kamer kunt raken. En niet het hele huis of de hele wijk er omheen.

Een Franse fabrikant vertelt dat het doel uiteindelijk is om een bom van 75 kilo te maken. Ter vergelijking: er bestaan ook bommen van duizend kilo.

Met name westerse strijdkrachten proberen 'collateral damage' te beperken, omdat in eigen land de steun voor een oorlog mede daardoor bepaald wordt.

Irak

In de wandelgangen wordt trouwens ook gesproken over de aankopen van Irak. Het land vecht tegen IS en maakt zich op voor de herovering van Mosul, de tweede stad van het land. Fijntjes wordt opgemerkt dat Irak toch meer neigt naar de aankoop van hele zware bommen. Dat belooft dus wat.

Want uiteindelijk gaat het hier om doden en voorkomen dat je gedood wordt. Zo makkelijk als dat buiten gaat (na een show van dertig minuten met tanks, F-16’s en helikopters zijn alle terroristen gedood of overmeesterd), gaat het even verderop in de regio jammer genoeg niet.