In Libië begon precies 4 jaar geleden de opstand tegen kolonel Kadhafi. Dat luidde de val in van de dictator die oktober 2011 werd gedood. Kadhafi had tot die tijd de extremisten stevig onder de duim.
Drie jaar later, in oktober vorig jaar, dook IS op in de oostelijke stad Derna. Na een vrijdagmiddaggebed kwam daar een grote groep mensen samen die trouw zwoer aan Islamitische Staat en de leider Abu Bakr al-Baghdadi. Hun aantal neemt sindsdien toe.
Derna, niet ver van de grens met Egypte, is een stad met 100.000 inwoners die al lange tijd in de greep is van de radicale islam. Veel inwoners zijn in het verleden naar Irak vertrokken om tegen de Amerikaanse bezetting te vechten. Een flink aantal van hen keert nu terug. Honderden IS-strijders hielden een parade in Derna.
Uit verschillende berichten blijkt dat eind vorig jaar zo’n 800 IS-strijders actief waren in de stad, van wie er 300 zouden zijn teruggekeerd uit Syrië en Irak.
IS bevestigde zijn verschijning in Libië. "We kondigen de uitbreiding van het kalifaat aan naar nieuwe landen: Saudi-Arabië, Jemen, Egypte, Algerije en Libië", zei de beweging in een officiële verklaring op de radio.
Libië kwam ook voor in de onthoofdingsvideo van de Amerikaanse hulpverlener Peter Kassig. Al-Baghdadi liet daarin de territoriale ambities van IS in kaart brengen.
Sharia-rechtbank
Wie de baas is van IS in Libië is niet bekend. Volgens een Amerikaanse deskundige zou het gaan om een vertrouweling van Al-Baghdadi, een Irakees uit de provincie Anbar die gevangen heeft gezeten bij de Amerikanen.
Volgens een onbevestigd bericht is Abu Taleb al-Jazrawy de leider, een man uit Jemen die samen met enkele hoge IS-strijders naar Libië is gekomen. Ook het hoofd van de machtige sharia-rechtbank in Derna zou een Jemeniet zijn, omschreven als Abu Albara.
Buiten Derna controleert de organisatie geen gebieden waar IS de sharia en andere leefregels kan opleggen. Wel nemen IS-strijders deel aan gevechten tegen andere milities en wat er nog over is van het Libische leger.
Ook zijn aanslagen gepleegd waarin de hand van IS wordt gezien, onder meer in Benghazi, Sirte, Tobruk, Tripoli en Al-Mabrouk, het grootste olieveld van het land, maar de conclusie moet zijn dat de invloed van IS in Libië op dit moment beperkt is.