Richard von Weizsäcker bij de uitreiking van de Four Freedoms Award in Middelburg in 2008
NOS Nieuws

Duitse oud-president Von Weizsäcker (94) overleden

De Duitse oud-president Richard von Weizsäcker is overleden. Hij is 94 jaar geworden. De christen-democraat was tussen 1984 en 1994 president. Richard von Weizsäcker zal vooral worden herinnerd als de president die de Duitsers leerde omgaan met de donkere bladzijden uit hun verleden.

Hij werd in 1920 geboren als zoon van een diplomaat. Hij stamde uit een adellijke familie van protestantse theologen en juristen. Zelf promoveerde hij in de rechten. Zijn vader Ernst von Weizsäcker was staatssecretaris onder de nazi's. De jonge Von Weizsäcker verdedigde zijn vader tijdens de processen in Neurenberg in de jaren na de oorlog.

Tijdens de nazi-tijd vocht hij als soldaat aan het oostfront. Daar begroef hij zijn gesneuvelde, oudere broer Heinrich. Zijn andere broer, Carl, was een vooraanstaand natuurkundige.

Burgemeester

Na zijn opleiding tot jurist werd hij in 1954 politiek actief in de Christen-Democratische Unie. In 1981 werd hij, na een aantal jaren in de bondsdag, burgemeester van Berlijn. Daar voerde hij een felle strijd met de kraakbeweging.

In 1984 werd hij president van, toen nog, West-Duitsland. Hij maakte zich populair door als partijgenoot van kanselier Kohl afstand te nemen van zijn saneringsbeleid.

We mogen de achtste mei 1945 niet los zien van 30 januari 1933.

Richard von Weizsäcker in 1985

Zijn belangrijkste toespraak hield Von Weizsäcker in 1985, 40 jaar na het eind van de Tweede Wereldoorlog. Tijdens een herdenkingstoespraak deed de president een succesvolle poging een eind te maken aan de al jaren slepende discussie of het einde van de oorlog voor de Duitsers een bevrijding was of een nederlaag.

Von Weizsäcker zei: "We mogen in het einde van de oorlog niet de oorzaak zien voor vluchtenden, verdrevenen en onvrijheid. Die oorzaken liggen in de nazi-tijd die tot de oorlog leidde. De achtste mei was een bevrijding. We mogen de achtste mei 1945 niet los zien van 30 januari 1933." Dat is de dag waarop Hitler werd benoemd tot rijkskanselier.

  • EPA
    Met George Bush (m) en Helmut Kohl (r) bij de muur in Berlijn (1983)
  • ANP
    Von Weizsacker wordt de kappa omgehangen aan de Rotterdamse Erasmusuniversiteit (1991)
  • AFP
    Hij werd in 1992 bij een toespraak bekogeld met stenen en eieren
  • EPA
    Met Bill Clinton in the oval office (1993)
  • ANP
    Met Beatrix en Máxima bij de Four Freedoms Awards (2008)

Eenwording

In 1989 was hij als president getuige van de val van de muur, een paar maanden na zijn herverkiezing. Hij was een groot voorstander van Duitse eenwording. Tijdens een toespraak benadrukte hij de rol die de Oost-Duitse burgers zelf hebben gespeeld bij de hereniging. Ook riep hij de West-Duitsers op hun welvaart te delen met de nieuwe deelstaten.

In 1994 vertrok hij als president. Ook na zijn aftreden bleef zijn band met Helmut Kohl slecht. In 1999 hekelde Von Weizsäcker de rol van Kohl in een zwartgeldaffaire in de partij. De CDU had, onder diens leiding, in het geheim grote sommen geld aangenomen. Kohl weigerde de namen van de geldschieters te noemen.

Vier vrijheden

In 2008 ontving hij in Middelburg de Four Freedoms Award. Die prijs is genoemd naar de vier vrijheden die de Amerikaanse president Roosevelt noemde in een toespraak tot het Congres in januari 1941: de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van godsdienst, de vrijwaring van gebrek en de vrijwaring van angst.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl