Vishandelaar zucht onder Russische boycot

"Dit is het allerdomste visje dat we hebben eigenlijk", zegt de Friese vishandelaar Eeuwke Damstra terwijl hij voorntjes spietst. "Nederlanders eten het niet, maar Russen wel." Helaas voor hem vallen de visjes onder de boycot die Rusland tegen bepaalde EU-producten heeft ingesteld.

De boycot, die afgelopen zomer inging, kost het bedrijf in Woudsend een kwart van zijn omzet, schat Damstra. Dat is zo'n 400.000 euro. De nieuwe medewerkers die hij dit jaar wilde aannemen, komen er niet. Daarin staat hij niet alleen.

Uit de recentste cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat Nederland van augustus tot en met oktober zo'n 7 procent minder exporteerde dan een jaar eerder. Op jaarbasis komt dat neer op bijna een half miljard euro.

Het economisch bureau van ING komt nog iets hoger uit, met een 'exportterugloop' van maximaal 560 miljoen op jaarbasis. Het bureau rekent onder meer de schade van toeleverende bedrijven mee.

Raoul Leering, hoofd van het Team Internationaal Handelsonderzoek van ING: "Macro-economisch gezien is het een klein effect, maar wel een effect dat voor de betrokken bedrijven duidelijk voelbaar kan zijn".

6630 banen

Ook Bart Jan Koopman van de belangenorganisatie van exporteurs Fenedex beaamt dat individuele bedrijven veel last kunnen hebben van de sancties. "De kassen in het Westland hadden het vaak al moeilijk. Dan komt dit er ook nog bij."

Volgens Leering kost de Russische boycot Nederland tot 6630 banen. Voor heel Europa ligt de schatting veel hoger: 130.000.

Alternatieve routes

Maar die cijfers zeggen niet alles. Zo ligt de daadwerkelijk misgelopen export lager, stelt econoom Steven Brakman: "Dat duidt erop dat bedrijven andere markten hebben gevonden of misschien ook stiekem via andere routes naar Rusland exporteren". Wel is het de vraag wat er met die routes gebeurt nu de koers van de roebel zo gedaald is. "De effecten van de sancties vallen in het niet bij het effect van de daling van de roebel", zegt Brakman.

Koopman van Fenedex wijst daarnaast juist op schade door het conflict die niet in de exportcijfers terug te vinden is. Zo wordt de olie- en gasindustrie bijvoorbeeld ook getroffen door de sancties vanuit de EU op het exporteren van nieuwe technologie naar Rusland: "Dat kan ook op de lange termijn nog veel impact hebben, als Rusland daardoor andere handelspartners opzoekt."

Kelderende roebel

Vishandelaar Damstra ziet het op de korte termijn somber in. "Ik weet dat er routes zijn via Georgië en Wit-Rusland, maar dat is ook afgelopen nu de roebel zo is gedaald. Nu kunnen de Russen ons product niet betalen. Dus ik voorzie voor 2015 absoluut geen oplossing."

Volgens hem is de oplossing wel heel simpel. "Gewoon, als grote mensen met elkaar praten, geen oorlog voeren en ook geen sancties invoeren. Daar geloof ik in en uiteindelijk komt het altijd weer goed. Wie weet worden we ooit nog hofleverancier van het Kremlin."