Wat staat er op het spel met schaliegas?

De Tweede Kamer stemt vandaag over een motie van de PvdA en GroenLinks om tijdens deze kabinetsperiode geen (proef)boringen naar schaliegas te doen. Minister Kamp wil proefboringen niet uitsluiten. Maar waar gaat het eigenlijk om?

Wat is schaliegas?

Schaliegas is aardgas dat zit opgesloten in steenlagen, op een diepte van zo'n 3,5 tot 4,5 kilometer. Schalie is een hard soort gesteente. Het lijkt op leisteen.

Volgens de Van Dale is schalie "fijnkorrelig, ingeklonken en verhard sediment dat in regelmatige lagen (evenwijdig aan het afzettingsvlak) splijtbaar is". Omdat schalie hard is, zijn er speciale technieken nodig om het gas uit de grond te halen.

Hoeveel zit er in de Nederlandse bodem?

In grote delen van Nederland zit waarschijnlijk schaliegas onder de grond. Maar hoeveel precies is onbekend. Schattingen lopen uiteen van 200 tot 500 miljard kubieke meter.

Ter vergelijking: Nederland gebruikt jaarlijks ongeveer 45 miljard kubieke meter gas. Met proefboringen kun je een beter zicht krijgen op de hoeveelheid schaliegas.

Hoe krijg je schaliegas naar boven?

Om schaliegas te winnen, gaat een boor eerst verticaal de grond in, dus recht naar beneden. Als die dan de diepte van de schalielaag bereikt, dus 3,5 tot 4,5 kilometer, gaat het horizontaal verder door die laag. En dat over een afstand tot zo'n 3 kilometer.

In het horizontale stuk van de boorgang wordt vervolgens onder hoge druk water, zand en chemicaliën gespoten. De steenlaag scheurt en door die scheuren kan het gas wegstromen. Deze techniek heet fracking.

Wat zijn de voordelen van schaliegaswinning?

Je kan er miljarden euros mee verdienen. Maar hoeveel precies is moeilijk te zeggen, omdat nog onduidelijk is hoeveel schaliegas er is en hoe makkelijk dit te winnen is.

Het leegraken van de aardgasbel bij Slochteren kunnen we in de toekomst mogelijk compenseren met de winning van schaliegas. Schaliegas helpt Nederland dan door in de energievoorziening minder afhankelijk te zijn van andere landen.

Wat zijn de nadelen?

De overheid heeft de nadelen van boringen naar schaliegas laten onderzoeken. Er is een risico dat grondwater vervuild raakt, maar volgens het onderzoek is dat risico beheersbaar.

Bij de winning van schaliegas wordt er vaker geboord dan bij de winning van gewoon aardgas. Ook zijn er meer boorlocaties nodig. Daardoor is ook het veiligheidsrisico groter. Er kan gas ontsnappen uit een boorgat. Maar de kans dat dat gebeurt is klein, zeggen de onderzoekers.

Minister Kamp vindt dat er geen redenen zijn om bij voorbaat de winning van schaliegas te verbieden.

Anderen zijn dat niet met hem eens. Een groep van ​54 hoogleraren op het gebied van milieu en duurzaamheid zegt dat de voordelen niet opwegen tegen de nadelen.

Schaliegas zit in Europa veel dieper in de grond dan in de VS. Daar komt bij dat het lastig is om veel boorputten te maken in het dichtbevolkte Nederland.

Ook zijn de geschatte voorraden schaliegas volgens de hoogleraren de afgelopen tijd fors naar beneden bijgesteld. Eerst zou het gaan om een paar keer de hoeveelheid van het Slochteren-gas, nu is dat volgens hen bijgesteld tot 5 à 10 procent van Slochteren.