Nauwelijks chirurgen in arme landen
Zo'n twee miljard mensen in arme landen hebben geen toegang tot chirurgische zorg. Er zijn geen artsen beschikbaar om hen bijvoorbeeld te opereren aan een kapotte knie, een tumor weg te snijden of om een keizersnede te verrichten.
Een internationale groep artsen uit 150 verschillende landen probeert daar verandering in te brengen. Dit weekeinde zijn vertegenwoordigers van verschillende artsenverenigingen bijeen in Amsterdam op een symposium over chirurgie in arme landen.
Op het symposium worden concrete voorstellen gedaan om de situatie te verbeteren. Boven aan de agenda staat het opzetten van een programma voor opleiding en scholing om kennis te delen. Het is onmogelijk om op korte termijn gespecialiseerde chirurgen op te leiden voor alle gebieden waar nu een tekort is. Er kan sneller resultaat geboekt worden door de al aanwezige artsen en verpleegkundigen te trainen zodat zij ten minste een deel van het operatieve werk kunnen doen.
Een cynische verklaring voor de gebrekkige belangstelling zou zijn dat chirurgische aandoeningen geen directe bedreiging vormen voor de gezondheid van de westerling
Nu al vertrekken geregeld groepen artsen uit Nederland en andere landen om een paar weken ergens in de wereld te gaan opereren en daar lokale collega's te trainen. Dat zou op veel grotere schaal en veel systematischer moeten gebeuren, zeggen de organisatoren van het symposium, Roeland Voorhoeve en Matthijs Botman.
Chirurg Voorhoeve en chirurg in opleiding Borman wijzen erop dat er terecht veel aandacht is voor ebola. Maar ze leggen ook de vinger op een zere plek. Voor ziekten als malaria, tuberculose en hiv/aids is veel minder aandacht, terwijl die ziekten jaarlijks honderdduizenden levens eisen in arme landen. En hetzelfde geldt voor het gebrek aan chirurgische zorg waar twee miljard mensen door worden getroffen.
"Een cynische verklaring voor de gebrekkige belangstelling zou zijn dat chirurgische aandoeningen geen directe bedreiging vormen voor de gezondheid van de westerling", zeggen Voorhoeve en Botman.
Op 4 november verscheen er in het toonaangevende medische tijdschrift The Lancet namens het internationale samenwerkingsverband een open brief aan de baas van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) Margaret Chan, aan bestuursvoorzitter Jim Yong Kim van de Wereldbank en Raj Sjah van USAID, de organisatie voor ontwikkelingshulp van de Amerikaanse overheid.
In die brief uitten de chirurgen hun zorgen. In een wereldwijd handvest met daarin de honderd belangrijke criteria om de kwaliteit van de zorg te beoordelen, is niets opgenomen over chirurgische zorg. Terwijl chirurgie volgens de briefschrijvers bij 11 tot 30 procent van alle zorg nodig is.
De briefschrijvers willen dat sterfte na operaties, het aantal chirurgen per 100.000 inwoners en het aantal mensen dat verzekerd is voor de kosten van spoedoperaties opgenomen worden in die lijst. Dat streven komt ook aan de orde op het symposium in Amsterdam.
Campagne
Het tijdschrift The Lancet heeft een commissie opgezet die poogt de boel in beweging te krijgen. De WHO probeert sinds 2004 met een internationaal netwerk van artsen en beleidsbepalers het tekort aan essentiële chirurgische zorg in arme landen terug te dringen.
Verder hebben invloedrijke chirurgen 2015 uitgeroepen tot het internationale jaar van de chirurgie. Er komt een lijst met vijftien essentiële chirurgische ingrepen die tussen 2015 en 2030 voor de hele wereldbevolking beschikbaar moeten komen.