Tienduizenden protesteren tegen kernafval

Door correspondent Wouter Meijer in Dannenberg

"Eigenlijk zijn er vandaag twee massale acties", zegt Jochen Stay met een tevreden glimlach. "Hier op het veld is de grote manifestatie en op alle wegen naar Dannenberg staan lange files met mensen die het terrein misschien pas zullen bereiken als we hier klaar zijn."

Stay is woordvoerder van de anti-atoombeweging en hij krijgt gelijk: als de demonstratie al flink gevorderd is, komen nog steeds lange stoeten mensen uit verschillende richtingen naar het platgewalste maisveld toe.

De organisatie zegt dat er uiteindelijk 50.000 mensen zijn. De politie wil niet verder gaan dan 20.000, maar ook als de waarheid in het midden ligt, is het de grootste demonstratie in deze streek sinds Gorleben wordt gebruikt om opgewerkt afval op te slaan.

Transporten

In Gorleben zelf is voor zo veel mensen geen plaats, het is een klein dorp met iets verder in het bos de zwaar beveiligde opslagplaats. Daarom is de protestmanifestatie vlak buiten Dannenberg, een stadje dat ook een grote rol speelt bij de intussen beruchte transporten. In Dannenberg eindigt namelijk de spoorlijn en moeten de speciale Castorcontainers worden overgeladen op vrachtwagens die ze naar Gorleben brengen.

De trein is gisteren vertrokken uit Normandië, waar het afval opgewerkt wordt. Sinds vanmiddag rolt hij langzaam door Duitsland, morgen moet hij in Dannenberg aankomen. Dan is de hele omgeving door de politie afgesloten, vandaag werkte de politie vooral als verkeersagent voor de tienduizenden demonstranten.

De familie Lampe bijvoorbeeld is al vroeg vertrokken uit Clenze, dertig kilometer verderop, ze moesten de laatste kilometer lopen. Maar ze zijn er helemaal klaar voor: warm gekleed en beide kinderen gewapend met een gele vlag met de lachende zon en de tekst 'Atomkraft? Nein Danke'. Het is eigenlijk een icoon van de jaren tachtig, maar een hele generatie Duitse jongeren loopt weer met buttons. Er zijn opvallend veel jongelui bij de protesten.

Meer afval

Dat het protest dit jaar zo massaal is, komt door het besluit van de Duitse regering om de kerncentrales langer open te houden. Tien jaar geleden was juist besloten ze binnen afzienbare tijd te sluiten. Langere looptijden betekent ook dat er nog veel meer nucleair afval wordt geproduceerd.

En dat is nou juist het probleem, zegt Kerstin Rudek, de voorzitster van het burgercomité dat de demonstratie organiseert. "Die vaten worden hier in een hal geplaatst om af te koelen. Dat duurt een jaar of veertig. Daarna moeten ze naar een definitieve opslagplaats, maar die is er helemaal niet. De tussenopslag is in Gorleben omdat men hoopt dat de zoutmijn geschikt is om het een miljoen jaar op te slaan, maar dat is niet veilig. De mensen hier zijn bang."

Ike Teuling van Greenpeace Nederland kijkt haar ogen uit. Zoveel mensen zijn er in Nederland al lange tijd niet meer tegen kernenergie de straat opgegaan. Maar dat kan veranderen zegt ze: als de plannen voor een nieuwe centrale in Zeeland doorgaan, zal daar ook protest komen. Ook in Nederland ligt het stralende afval trouwens opgeslagen in een hal, bij Borssele, en ook daar is er geen plek waar het definitief naartoe kan.

Blokkade

Na de demonstratie hebben de tienduizenden demonstranten weer evenveel moeite om de landelijke regio met zijn kleine wegen te verlaten. Maar niet iedereen vertrekt: een paar honderd actievoerders blijven kamperen, om morgen de wegen naar Gorleben te blokkeren.

Vlak bij de opslagplaats komt er een grote zit-actie op straat. Bij het vorige transport kostte alleen al het verwijderen van die mensen de politie een hele dag. Anderen willen de spoorlijn vlak voor Dannenberg blokkeren, of zelfs saboteren door het grind onder de rails weg te halen.

Vertraging

Ruim 16.000 agenten uit heel Duitsland moeten de spoorlijn en de wegen vrijhouden, of vrijmaken. Een kat- en muisspel dat het transport nog behoorlijk kan vertragen. Maar dat uiteindelijk zal eindigen zoals het al meer dan dertig jaar gaat: het transport bereikt de opslagplaats, weer 123 ton stralende containers die af mogen koelen tot er een oplossing voor is bedacht.