Rommelige toestanden bij Belgische justitie

Door correspondent Wessel de Jong

Met het Belgische gerechtelijk onderzoek naar seksueel misbruik in de katholieke kerk is iets grondig mis. Maar wat, dat is onduidelijk. Magistraten hullen zich in nevelen. Vanmiddag leidde dat in het Brusselse Paleis van Justitie tot belachelijke taferelen.

Het verhaal begint eind april met het plotselinge aftreden van de bisschop van Brugge. Monseigneur Roger Vangheluwe bekende jarenlang zijn neefje te hebben misbruikt en verdween uit het openbare leven. Na deze affaire kwam een ware golf los van klachten over misbruik in de kerk.

De kerk benaderde een gerenommeerd kinderpsychiater om al deze klachten te behandelen. Bij de Commissie-Adriaenssens diende zich in korte tijd ruim 450 slachtoffers aan van misbruik binnen de kerk.

Doofpotoperatie

Maar justitie vertrouwde de commissie klaarblijkelijk niet. Een Brussels onderzoeksrechter vermoedt waarschijnlijk dat er een doofpotoperatie aan de gang is. Met veel machtsvertoon viel justitie binnen bij het aartsbisdom in Mechelen, de kathedraal daar en bij de burelen van de Commissie-Adriaenssens. De pers was getipt en camera's legden uitvoerig vast hoe de dossiers van de slachtoffers op de vrachtwagen werden gegooid.

Al snel werd duidelijk dat er geen 'smoking gun' was gevonden, een sensationeel dossier waaruit bleek dat de kerk misbruik had stil gehouden was er niet. Een week na de invallen ging het al rommelen binnen justitie. Het parket kondigde een onderzoek aan naar de aanpak van onderzoeksrechter Wim de Troy, of hij niet wat al te hard van stapel was gelopen.

Op zo'n korte termijn een onderzoek naar de wettigheid van speurwerk, dat is ongekend. En wekt dus de indruk dat er iets fout zit. Vorige week vrijdag velde de Kamer van Inbeschuldigingstelling een oordeel over het werk van de onderzoeksrechter. Op de persconferentie na afloop was iedere Belgische misdaadverslaggever aanwezig, voor zover niet op vakantie.

Toestemming

Het werd een van de kortste persconferenties ooit. We mogen niks zeggen, zei een woordvoerster. De minister van justitie verklaarde daarop voor opheldering te zullen zorgen, gezien het maatschappelijk belang van de zaak. Dat had vandaag moeten gebeuren. Maar net als vorige week beriep de woordvoerder zich op de regel dat een onderzoeksrechter toestemming moet geven voor mededelingen over zijn onderzoek. En die toestemming geeft De Troy nog steeds niet, zo zei Roland De Bruyne doodleuk, een magistraat.

De Bruyne erkende wel dat dit hoogst uitzonderlijk is. Waarmee nog maar weer eens werd bevestigd –zij het indirect- dat er iets niet helemaal in de haak is met de invallen, officieel Operatie Kelk geheten. Maar wat is er mis? Volgens veel Belgische kranten is de kelk al lang leeg. Maar harde bewijzen voor die stelling hebben ze niet.

Duidelijk is wel dat de verschillende magistraten in Brussel elkaar danig dwars zitten. En minister van Justitie Stefaan De Clerck slaagt er niet in helderheid te scheppen.

Vorige zomer werd het met alle ontsnappingen uit de gevangenissen het al onderstreept: justitie in België is dringend aan hervorming toe. Operatie Kelk heeft dat nog maar eens bevestigd.