Hoe zit het met de AOW?
In 2009 kwam het kabinet met een plan om de AOW-leeftijd te verhogen naar 67 jaar, maar vanwege de val van het kabinet kwam de AOW op een lijst met controversiële onderwerpen te staan. Na de verkiezingen zal de nieuwe Tweede Kamer hierover een besluit moeten nemen. Wat betekent dit plan precies? En wat vinden de politieke partijen ervan?
Wat is de AOW?
De AOW (Algemene Ouderdomswet) is een basispensioen dat deels betaald wordt uit pensioenspremies en deels uit de schatkist. Mensen die ouder zijn dan 65 jaar en in Nederland hebben gewoond, hebben recht op een AOW-uitkering, los van de vraag of zij hebben gewerkt.
Hoeveel is de AOW?
Dit zijn de AOW-bedragen in 2010, bruto per maand, met heffingskorting en inclusief vakantietoeslag:
Bedrag per maand in 2010Alleenstaand1052,23Alleenstaand met minderjarig(e) kind(eren)1323,93Getrouwd of samenwonend met 65+ partner732,84Getrouwd of samenwonend met een partner jonger dan 65. Met een toeslag.1431,42
Wat zijn de argumenten om de AOW-leeftijd te verhogen?
De AOW wordt onbetaalbaar. Nederland vergrijst snel, terwijl de beroepsbevolking steeds kleiner wordt. Ter illustratie: waar in 2010 nog 60 procent van Nederland werkt, is de prognose dat dit in 2050 slechts 50 procent zal zijn.
Alle werkenden (niet gepensioneerden) in Nederland betalen AOW-premie. Hiermee wordt de AOW uitgekeerd. Nu al brengen premies niet meer genoeg op.
Waarom ligt het verhogen van de AOW-leeftijd zo gevoelig?
De AOW wordt gezien als een mijlpaal in de Nederlandse geschiedenis. Vooral oudere werknemers vinden dat er niet getornd mag worden aan de AOW, omdat zij het zien als een belangrijke verworvenheid. Daarnaast is er ook een discussie met de vakbeweging. De FNV vreesde dat werkende ouderen nu nóg langer moesten werken.
In de politiek is lang gevreesd voor verhoging van de AOW-leeftijd. Zetelverlies was vrijwel altijd het gevolg.
In 2006 kreeg PvdA-partijleider Bos veel kritiek toen hij voorstelde om rijke gepensioneerden te laten meebetalen aan de AOW. Verhagen (CDA) waarschuwde kiezers met de slogan "met Bos bent u de klos". Het CDA won uiteindelijk de verkiezingen.
In 1994 deed een dergelijke situatie zich voor. CDA-lijsttrekker Brinkman stelde toen voor om alle uitkeringen te bevriezen, inclusief de AOW. Zijn partij leed daarop een historische verkiezingsnederlaag. Zij moest twintig zetels inleveren en belandde voor het eerst in twintig jaar in de oppositiebankjes.
Inmiddels wordt anders tegen de AOW aangekeken. Veel partijen hebben een leeftijdsverhoging opgenomen in hun verkiezingsprogramma. Toch blijft het een gevoelig onderwerp. Voor de PVV is het zelfs een breekpunt.
Wat vinden de partijen?
PVVAOW-leeftijd blijft 65 jaar. Het is een breekpunt.SPAOW-leeftijd blijft 65 jaar. Dit wordt gefinancierd door beperking van de hypotheekrenteaftrek.TONAOW-leeftijd blijft 65 jaar.GroenLinksAOW voor mensen die 45 jaar gewerkt hebben. Ouderen met goed inkomen gaan meebetalen aan AOW. AOW afhankelijk maken van arbeidsverleden.PvdAAOW-leeftijd vanaf 2020 naar 66 en in 2025 naar naar 67 jaar. Stoppen op 65e mag, maar betekent een lagere AOW.SGPAOW-leeftijd geleidelijk verhogen met een maand per jaar naar 67. Stoppen op 65e mag, maar betekent een lagere AOW.ChristenUnieAOW-leeftijd van 2015 tot 2021 met een maand per jaar, daarna met twee maanden per jaar naar 67 jaar. Ook een bijdrage van rijke ouderen.CDAAOW-leeftijd per 2015 naar 66 jaar, per 2020 naar 67 jaar.D66AOW-leeftijd versneld (in 12 jaar) naar 67 jaar.Partij voor de DierenAOW-leeftijd naar 67 jaar.VVDAOW-leeftijd naar 67 jaar. Uitzondering: mensen die op hun 65e al 45 jaar hebben gewerkt.