IJsland kraakt toezicht Icesave

Toen Landsbanki een filiaal in Nederland opende, had de IJslandse financiële toezichthouder moeten ingrijpen. Het is onvergeeflijk dat dat niet is gebeurd, staat in een rapport van een IJslandse onderzoekscommissie.

"Gelet op de ervaringen in het Verenigd Koninkrijk is het onbegrijpelijk dat in Nederland een bijkantoor werd geopend", concludeert de commissie. In Londen haalden spaarders begin 2008 bijna 1 miljard pond weg bij de bank.

Het rapport stelt verder dat de DNB als Nederlands toezichthouder weinig ruimte zag voor ingrijpen bij Icesave. De Britse waakhond FSA eiste wel meer informatie. Een "intrigererd" verschil, aldus de IJslanders.

Afwijzing

De FSA kreeg informatie van de bank over de liquiditeit van de hele bank. Ook DNB werd dat aangeboden, maar DNB wees dat voorstel volgens de commissie af.

Ook op een voorstel om 500 miljoen euro onder te brengen bij DNB, als een soort garantie, werd niet gereageerd. Volgens de IJslandse commissie had DNB directeur Wellink de mogelijkheid om op eigen gezag in te grijpen om de positie van het bijkantoor veilig te stellen. Dat is niet gebeurd.

Uitbuiting

Verder staat in het rapport dat de eigenaren van de IJslandse banken jarenlang de banken heben uitgebuit. Volgens de commissie hadden de eigenaren abnormaal eenvoudig toegang tot het geld van de bank. De belangrijkste leningen stonden uit bij bedrijven die ook in handen waren van de meerderheidsaandeelhouders.

De banken hadden meer oog voor steun aan de eigenaren dan acceptabel is. Een deel van het onderpand voor leningen bestond uit aandelen in deze bedrijven. Volgens de onderzoekscommissie ging dit zover dat de "stabiliteit van het systeem" in het geding was. Ook het risico dat het misging was daarbij heel groot.