Bijvoeding in een ziekenhuis in Amsterdam · NIOD

West-Nederland in quarantaine, epidemieën op de loer

West-Nederland is bevrijd, maar met uitzondering van de geallieerde autoriteiten mag niemand het gebied in of uit. De bevolking wordt in quarantaine gehouden, om verdere verspreiding van de vele ziektes die in het gebied heersen te voorkomen.

Door de slechte hygiëne in West-Nederland grijpen ziektes als tuberculose, dysenterie (hevige darminfectie) en tyfus snel om zich heen. Met name in de grote steden, zoals in Amsterdam, is er een groot besmettingsgevaar.

Hier wordt het huisvuil al tijden niet meer opgehaald, waardoor er grote vuilnisbelten ontstaan. Ook lopen de rioleringsputten voortdurend over. "Met graagte spelen de kinderen om en bij deze overstromingen", schrijft het Dagelijks bulletin van het zondagavondblad. "Jaag ze daar vooral weg, want ergens in de stad, loert daar de dood.

"Het tyfusgevaar in onze stad is verre van denkbeeldig en deze slecht functionerende putten zijn stuk voor stuk haarden voor een dreigende tyfusepidemie."

In Spijkenisse, nabij Rotterdam, is er al sprake van een uitbraak. Het water uit de Haven en het Spui, dat door de dorpelingen veelvuldig gebruikt wordt omdat er geen waterleiding is, is besmet. Een gevolg van slechte riolering.

We hebben een zeer moeilijke tijd achter ons.

GGD Rotterdam

Het bestrijden van de epidemieën in West-Nederland is geen makkelijke taak. Want door de oorlog is er zelfs aan de meest basale middelen, zoals zeep en schoon water, een gebrek. Juist die middelen zijn hard nodig om hygiëne te handhaven.

Bovendien kampen ziekenhuizen met grote tekorten, aan zowel materiaal als personeel. "We hebben een zeer moeilijke tijd achter ons", vertelt meneer Van der Slikke, adjunct-directeur van de GGD in Rotterdam. "De Duitsers sleepten al het ambulancemateriaal weg, een gedeelte van het personeel moest onderduiken en op het laatst konden onze mensen door de slechte voeding niet meer op volle capaciteit werken."

Snelle verbetering

Toch ziet Van der Slikke de toekomst rooskleurig in. "Er is nu al veel verbetering merkbaar", zegt hij. "De geallieerde autoriteiten hebben ons direct zes ambulance-auto's ter beschikking gesteld en wij hadden zelf tijdens de bezetting een aantal brandcardwagens verborgen, die nu ook weer dienst kunnen doen."

Hij krijgt bijval van zijn collega meneer Tuntier. De directeur van de Amsterdamse GGD voorziet een zeer snelle verbetering van de situatie. De geneeskundige infrastructuur is immers nog intact, redeneert Tuntier.

Nog even zonder geliefde

Hoelang de quarantaine geldt is nog niet bekend, maar het betekent wel dat sommige mensen hun geliefde nog wat langer moeten missen. Zoals Nellie Smits, die buiten het quarantainegebied verblijft, terwijl haar vriend in Amsterdam zit.

"Goddank, ze zijn vrij!", dacht Smits in eerste instantie toen ze te horen kreeg dat Amsterdam bevrijd was. Maar even later zonk het besef in: er is een reisverbod, dus haar partner zien is nog steeds onmogelijk.

Desondanks is Smits positief gestemd. "Nu kunnen we de dagen tellen en weten we dat de tijd steeds korter wordt tussen dit ogenblik en het moment dat wij elkaar weer zien. En dan komt onze tijd!"