Het Huis van Bewaring in Assen rond 1927 · Drents Archief

31 verzetsleden op spectaculaire wijze bevrijd in Assen

De Knokploeg Noord-Drenthe heeft vandaag een overval gepleegd op het Huis van Bewaring in Assen. Hierbij zijn 31 verzetsmensen bevrijd, zonder een schot te lossen.

De mannen konden bevrijd worden dankzij een lek in de beveiliging. Volgens een Nederlandse assistent-bewaker zou er tussen 07:00 uur en 07:45 uur geen Duitse bewaking aanwezig zijn. "Ik heb drie ochtenden bij de gevangenis gestaan om te controleren of het echt zo was. Het bleek waar te zijn", vertelt knokploeglid Marie Bulthuis.

Het is onvoorstelbaar dat je ineens in de hal van de gevangenis staat.

Jan Talens, ex-gevangene

"De celdeur ging rond half acht open. Toen ik omhoog keek, zag ik een van onze knokploegleden", zegt Nanning Zeldenrust, een van de bevrijde gevangenen. "Ik dacht toen: 'die hebben ze ook al opgepakt', tot ik zag dat hij gewapend was. Toen werden we er allemaal uitgehaald."

"Het is onvoorstelbaar dat je ineens in de hal van de gevangenis staat. Je bent vrij. Dat gevoel overheerst", aldus Jan Talens, een andere ex-gevangene. Binnen 14 minuten stonden alle 31 gevangenen buiten.

Noodzaak

De regering in ballingschap in Londen was het niet eens met de bevrijdingsactie van de Knokploeg, uit angst voor represailles. Maar de Knokploeg Noord-Drenthe wist dat de mannen ieder moment gefusilleerd of weggevoerd konden worden en voelde zich genoodzaakt in te grijpen.

Ook begonnen de gevangengenomen verzetsmensen namen prijs te geven van andere knokploegleden, omdat ze werden gemarteld in de gevangenis. Dit kon de Knokploeg op den duur fataal worden.

De overval komt kort na een soortgelijke actie in Leeuwarden. In oktober wist het verzet in Rotterdam zelfs 46 mensen te bevrijden.