Feest bij de bevrijding in Breda · NIOD

Bredanaars juichen Poolse bevrijders toe

"We werden vanochtend wakker en toen we buiten kwamen, bleek dat we zijn bevrijd!", vertelt Ria Welten uit Breda. Ze heeft met haar familie de nacht doorgebracht in een oude zuivelfabriek. Door de isolatie heeft ze vrijwel niets van het oorlogsgeweld van vannacht meegekregen.

Ria realiseert zich dat de geallieerden eindelijk Breda hebben bereikt, wanneer ze Poolse militairen ziet in de straat. Ze hebben koekjes en chocolaatjes meegebracht. "Het is echt een feest. Mensen lopen allemaal op straat te hossen en te zingen!"

De feestvreugde onder de bewoners van Breda is groot en de Poolse bevrijders worden met open armen ontvangen:

Bevrijding Breda

Gisteren bereikte de 1e Poolse Pantserdivisie onder leiding van generaal Maczek de rand van Breda. De hele nacht is er zwaar gevochten en vandaag was het eindelijk zover: Breda is bevrijd. De historische stad is zo goed als ongeschonden in handen van de Polen gevallen, dankzij het bevel van generaal Maczek om zo min mogelijk schade aan te richten.

Al een maand geleden berichtte Radio Oranje dat Breda was bevrijd - een pijnlijk misverstand dat tot de chaos van Dolle Dinsdag leidde. Maar nu is het zeker, de Duitse bezetter is uit de stad verdreven.

De Bredanaars zaten al dagen op de komst van de geallieerden te wachten, het was slechts een kwestie van geduld. Dat het de Polen zijn die de stad hebben bevrijd, komt voor iedereen als een verrassing. Bredanaar Thom Peeters: "In de keuken van de buren stonden opeens twee soldaten, ze hadden het woordje 'Poland' op de mouw. We verwachtten Engelsen, Amerikanen of Canadezen, maar beslist geen Polen. Dat was een bijzonder grote verrassing."

We waren ontroerd: hoe is het mogelijk dat zij ons komen bevrijden, terwijl hun eigen land nog bezet is?

Thom Peeters

Polen, dat in september 1939 werd binnengevallen door Duitsland én Rusland, is zelf nog altijd niet bevrijd. Een aanzienlijk deel van het Poolse leger probeerde na de capitulatie het land uit te vluchten, duizenden militairen lukte dit. In 1942 kreeg generaal Maczek de leiding over een nieuwe Poolse legermacht aan geallieerde zijde. Die 1e Poolse Pantserdivisie van gevluchte Poolse soldaten en vrijwilligers werd getraind in Schotland.

"We waren ontroerd", zegt Peeters, "hoe is het mogelijk dat zij ons komen bevrijden, terwijl hun eigen land nog bezet is?"

Afgelopen augustus maakte de Pantserdivisie zijn vuurdoop in Normandië, de opmars door Frankrijk volgde. Het is nog onduidelijk wat het doel van de 1e Poolse Pantserdivisie precies is, maar de opmars door Nederland is in volle gang.

De bevrijding van Breda geeft de geallieerden goede hoop voor hun verdere opmars. De Duitsers boden gisteren en vandaag weinig weerstand en in korte tijd hebben de geallieerde troepen flinke vooruitgang kunnen boeken in West-Brabant.