Verwoestingen Bezuidenhout · NIOD

Britse verklaring uitgestrooid boven getroffen Den Haag

Het Britse bombardement op de dichtbewoonde wijk Bezuidenhout in Den Haag, waarbij begin deze maand meer dan 500 doden vielen, is een pijnlijke vergissing geweest. Dat blijkt uit een verklaring van de Britse regering, die ook is uitgestrooid boven Den Haag.

"De bommen zijn zeer ongelukkig ver van het doel terechtgekomen en dientengevolge is een groot aantal slachtoffers gevallen onder de burgerbevolking en werd grote schade aangericht in woonwijken", aldus de regeringsverklaring. "Het Britse volk en in het bijzonder de Royal Air Force (RAF) spreken hun diepste leedwezen uit over dit vreselijke ongeluk."

Volgens de regering was het beoogde doel het Haagse Bos, dat naast Bezuidenhout ligt. De Duitsers gebruiken het bos namelijk al maanden als lanceerplaats voor hun nieuwste vernietigingswapen: de V2-raket. Een groot deel van deze V2's komt terecht in Groot-Brittannië.

Hier kun je zien waar het Haagse Bos ligt ten opzichte van Bezuidenhout:

De plek die eigenlijk gebombardeerd moest worden en de woonwijk die daadwerkelijk geraakt is · NOS

Direct na het bombardement is een onderzoek gestart naar de oorzaak van de "betreurenswaardige ramp", verklaart de regering. "Uit een voorlopig rapport is gebleken, dat het ongeluk is toe te schrijven aan een foutieve uitvoering. Disciplinaire maatregelen zullen genomen worden tegen allen die zullen blijken schuld te hebben gehad."

Tijdens de uitvoering van de opdracht is er sprake geweest van een opeenstapeling van vergissingen. Zo was er een miscommunicatie: de RAF dacht dat het Bezuidenhout niet bewoond was. Mogelijk is Bezuidenhout verward met Benoordenhout. Deze laatste wijk, die ook naast het Haagse Bos ligt, is wél grotendeels ontruimd.

Daarbovenop zijn de coördinaten per ongeluk verwisseld. Horizontaal was verticaal en andersom. Nog een vergissing die heeft bijgedragen aan het fiasco: bij de luchtaanval was rekening gehouden met windkracht 5, maar in werkelijkheid was de windkracht 9.

Het 'vergissingsbombardement' had misschien voorkomen kunnen worden, als er was geluisterd naar de protesten van een van de Nederlandse piloten die deelnam aan het bombardement.

Bastiaan Sjerp zag het middelpunt van wat er gebombardeerd moest worden en dacht meteen: dit klopt niet. "Het viel mij op dat je daar helemaal geen V2's zou kunnen opstellen. Ik ben als jongen opgegroeid in het Bezuidenhout, dus ik ken ieder straatje en steegje."

Hij nam direct contact op met de legerleiding. Die zeiden het tot op het hoogste niveau te hebben uitgezocht en vertelde hem: "Dutchie, men is zeker van de inlichtingen die men heeft, men heeft foto's van de opstellingen, men heeft de coördinaten van het doelgebied gecontroleerd, het is volkomen correct."

Niets bleek minder waar. "Na het bombardement keek ik over m'n schouder en zag ik dat de volledige bommenlast op het Bezuidenhout was neergekomen", vertelt een andere Nederlandse piloot, Pim de Bruyn Kops.

"Direct wist ik dat hier iets totaal verkeerd was gegaan. Vreselijk." De Bruyn Kops heeft in bombardement zijn pleegvader verloren.

Bombardement Bezuidenhout Den Haag

Opvallend is dat er nergens in het verspreide pamflet over excuses wordt gerept. Dergelijke nevenschade hoort nu eenmaal bij oorlog, is de Britse conclusie. "Het Nederlandse volk kent maar al te goed de risico's welke de oorlogvoering medebrengt", staat op het papiertje.

Ook Trouw volgt die lijn. "Wat een ellende, wat een noden! Velen van ons barsten los in ontevredenheid tegen de piloten 'die maar raak gooien'", schrijft de verzetskrant, maar "het zijn nog altijd de Duitsers, die door hun lugubere tegenwoordigheid hier de oorzaak zijn van elke bom die op Nederlands grondgebied valt."

"Tanden op elkaar!", luidt het advies. "Deze dingen moeten geschieden voordat het einde komt. We zullen door de zure appel heen moeten bijten."