PVV-leider Wilders is vandaag eerder vertrokken bij de formatiegesprekken nadat hij om een schorsing van de besprekingen had gevraagd. Volgens informateur Dijkgraaf gebeurde dat na "pittige gesprekken" over de financiën en met name het beperken van de asielinstroom.
Wilders is naar eigen zeggen niet blij met de voorstellen die op tafel liggen om de instroom van asielzoekers in te perken. Dat pakket is te licht naar zijn smaak. Toch gaan de gesprekken morgen weer door.
De partijen zouden vandaag tot een uur of 19.00 doorpraten, maar Wilders verliet de gesprekken rond 15.30 uur. Op vragen van de NOS zegt hij: "Ik ben boos weggelopen, want het liep voor geen meter bij asiel." Op X zegt hij klaar te zijn met alleen alleen maar concessies doen. "Ze moeten nu leveren."
Informateurs Van Zwol en Dijkgraaf spreken tegen dat de PVV-leider boos is weggelopen. "Hij heeft ordentelijk het pand verlaten", zei Dijkgraaf. "Af en toe moet je je knopen tellen. Dat hoort helemaal bij het onderhandelingsproces. Op een gegeven moment kwam het moment dat je je kon afvragen: gaan we vandaag nog verder komen hierover?"
Volgens de informateurs gaan de vier partijleiders nu terug naar hun fracties voor terugkoppeling. Morgenochtend gaan de besprekingen weer verder. "Het is niet makkelijk, maar we gaan vol vertrouwen morgen weer verder praten", aldus Van Zwol.
Vorige week werd al duidelijk dat PVV, VVD, NSC en BBB niet helemaal op één lijn zitten over het financiële plaatje toen het demissionaire kabinet bekendmaakte 1 miljard euro extra uit te trekken voor Oekraïne. Vandaag presenteerde het kabinet de voorjaarsnota waarin het voorstelt nog meer miljarden uit te trekken voor Oekraïne, maar ook voor de gedupeerden van Groningen en de Toeslagenaffaire, Defensie en gemeenten. Die plannen werden gisteravond al door de NOS gemeld.
PVV-leider Wilders zei daarop vanmorgen dat wat het demissionaire kabinet doet "eigenlijk wel een beetje over het graf heen regeren" is. Ook NSC-leider Omtzigt toonde enige scepsis over de miljardenplannen, maar zei ze nog beter te willen bestuderen.
De ingewikkelde positie van de VVD werd duidelijk toen VVD-leider Yesilgöz gevraagd werd of ze loyaal is aan het demissionaire kabinet waar ze in zit, of aan de formatietafel. "Aan onszelf", ontweek ze de vraag.
De VVD-fractie zal volgens haar een eigen afweging maken over de plannen. Kamerlid Heinen toonde zich vandaag op X al zeer kritisch. Wat het demissionaire kabinet doet is volgens hem het tegenovergestelde van wat Nederland nodig heeft. In de voorjaarsnota staan veel onnodige lastenverzwaringen, vindt de liberaal.
'Illusiepolitiek'
Eerder op de dag kregen de vier partijen uitleg van twee experts op het gebied over asiel en migratie: Hein de Haas en Jan van de Beek. Die laatste wilde na afloop weinig kwijt, maar socioloog De Haas nam uitgebreid de tijd om te vertellen wat hij de onderhandelende partijen mee heeft gegeven.
Volgens De Haas denken partijen vaak te makkelijk over het onderwerp en is migratie niet zomaar even iets wat je als een "kraantje aan en uit kunt zetten". Oplossingen waarin wordt gepleit voor het sluiten van alle grenzen, noemde De Haas "illusiepolitiek". Hij sprak van een complex probleem. Als het eenvoudig was geweest hadden eerdere kabinetten dat wel laten zien, aldus De Haas.
"Migratie kun je wegdenken of wegwensen en dat zie je vaak in de politiek. Het is niet een kwestie van meer of minder, het is: hoe gaan we dat regelen? Journalisten vragen toch ook niet aan economen: bent u voor of tegen de economie?"
