'Epo-bewijs al lang geleverd: wielrenners zijn racepaarden geworden'

Door epo te gebruiken ga je als wielrenner niet sneller fietsen, was de opvallende conclusie van onderzoekers uit Leiden vandaag. Maar het onderzoek dat vandaag in de Lancet is gepubliceerd, roept nogal wat vragen op in de wielerwereld.

Oud-profwielrenner Danny Nelissen, die midden jaren 90 als renner van de Rabobankploeg epo gebruikte, is het bijvoorbeeld totaal niet eens met de onderzoekers. "Ze hebben gekeken naar getrainde amateurwielrenners, zeg maar toeristen die fietsen als hobby hebben. Ze plakken die bevindingen dan op een beroepssport en dan zeggen ze: het werkt niet. Dat kan je helemaal niet concluderen", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Volgens hem is het beste en grootste onderzoek al lang geleverd: door de Italiaanse dopingartsen die de wielrenners in het verleden van middelen voorzagen. Daarvan zijn de conclusies glashelder, zegt hij: "Die hebben van die wielrenners allemaal racepaarden gemaakt. Het werkte wel degelijk."

De wetenschappers geven zelf toe dat het onderzoek niet met topsporters is uitgevoerd. Door strenge dopingregels was het zelfs niet mogelijk om amateurs te strikken die zijn aangesloten bij de wielerunie.

Toch verwacht hoofdonderzoeker Jules Heuberger wel dat de werking bij professionals niet veel anders is. "De amateurs uit ons onderzoek waren redelijk goed getraind. Het is ook nog zo dat we bij de best getrainde deelnemers geen toename zagen van het effect van epo. Dus het lijkt niet logisch dat er dan bij de profs een heel ander resultaat zou komen."

Danny Nelissen betwijfelt dat. Hij legt uit dat epo vooral een herstelmiddel is en het bij topsporters helpt bij het rijden van meerdere etappes. "Ze kunnen niet beweren dat het bij profwielrenners niet zou werken op basis van deze groep, want die is niet representatief. En de inspanning is ook niet representatief. Ik heb geen enkele wielrenner van die groep gezien die 3800 kilometer met gemiddeld 44 kilometer per uur gereden heeft. Sterker nog, dat kunnen ze niet eens."

Vermogen

De voorlopige resultaten van het onderzoek waren vorig jaar al duidelijk. Toen bleek al dat als eis voor de proefpersonen werd gesteld dat ze 4 watt per kilogram lichaamsgewicht kunnen trappen.

Dit leidde meteen tot grote vraagtekens in de academische wereld. "4 watt per kilo is echt een niveau dat pannenkoeken fietsen. Dat haal ik nog steeds, terwijl ik al een paar jaar geleden gestopt ben met het fietsen van amateurwedstrijden", zei Tim Takken, inspanningsfysioloog in het UMC tegen de site Scientias. Ter vergelijking: de langzamere renners, die achteraan fietsen bij een bergetappe, hebben vaak al een vermogen van 5 tot 6 watt per kilogram.

Epo is geen wiskunde

Nelissen wijst er ook op dat de onderzoekers een stijging van de bloedwaarden gemeten hebben en zegt dat topsporters baat hebben bij zo'n stijging. "Het is een heel simpel principe: als je meer zuurstof naar de spier kunt krijgen, kun je ook meer CO2 wegkrijgen van de spier. Je kunt de inspanning dan langer volhouden."

Ook Michael Rasmussen, die in 2007 vlak voor het einde van de Tour werd geschorst, is kritisch. Tegen de Volkskrant zegt hij: "'Het gebruik van epo is geen wiskunde. Het werkt bij sommige coureurs beter dan bij anderen."

Hij merkte dat hij meer kracht had en langer kon trainen met een lage hartslag. Ook verbrandde hij daardoor meer calorieën. "Dat was voor een klimmer als ik een mooie bijkomstigheid."

Oud-wielrenner Michael Boogerd, die ook epo gebruikte, is eveneens stellig. Bij de lokale zender Den Haag FM reageert hij lachend: "Dan hebben ze mij voor de kat z'n kut geschorst. Ik geloof dat onderzoek niet zo."

Het gebruik van epo heeft amper effect op de prestaties van getrainde wielrenners bij wedstrijden, blijkt uit het Leidse onderzoek dat vandaag wordt gepubliceerd in The Lancet: