Nederlandse onderzoekers maken rechtsomkeert

De Nederlandse onderzoekers in Oekraïne hebben op weg naar de rampplek rechtsomkeert gemaakt. Het was te gevaarlijk om door te rijden, want er wordt hevig gevochten in het gebied rond de rampplek.

Het team was met vijftig forensisch experts en marechaussees vertrokken uit Donetsk. Ook Australische politieagenten gingen mee. Het team krijgt begeleiding van pro-Russische separatisten en mensen van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE).

Het team kon ook de afgelopen dagen het gebied niet bereiken, doordat het er te onveilig was. Ook vandaag zag het er lang naar uit dat de experts in Donetsk moesten blijven, maar uiteindelijk kregen ze vandaag toch groen licht. Maar ook vandaag kon het team de rampplek dus niet bereiken.

Leider Nederlandse team vlak voor vertrek naar rampplek | Marijn Duintjer Tebbens / Nieuwsuur

Geen militaire missie

Zondag werd bekend dat er geen militaire missie naar het rampgebied gaat. Het is volgens het kabinet te gevaarlijk in het gebied. Zo'n missie zou kunnen uitmonden in betrokkenheid van andere landen in het conflict. Het belangrijkste is volgens Rutte nog steeds het repatriëren van slachtoffers en eventueel hun persoonlijke bezittingen. Dat doel zou gevaar lopen als de situatie in het gebied escaleert, zei Rutte.

Wel is het voornemen om het aantal onbewapende onderzoekers uit te breiden. Nederland kan nog 60 experts en 60 tot 160 marechaussees leveren. Australië heeft nu 50 politiemensen in het rampgebied aan het werk. Daar kunnen er nog 100 bijkomen als dat nodig is. Maleisië stuurt 68 politiemensen.

Wie moet wat doen?

De stilstand is een enorme tegenslag, want er moet nog veel gebeuren in het gebied. Er lopen momenteel drie onderzoeken: de identificatie van de slachtoffers heeft de eerste prioriteit, daarna wordt gekeken naar de oorzaak van de ramp en ten slotte wordt gezocht naar de schuldigen.

Berging

Het Landelijk Team Forensische Opsporing (LTFO) houdt zich vooral bezig met de repatriëring van de lichamen. Vermoedelijk liggen er nog altijd menselijke resten in het gebied. Dat is dus het team dat vandaag naar de rampplek zou afreizen,samen met 40 marechaussees die gaan helpen zoeken.

Er zijn al Nederlanders en Australiërs in het gebied, die al gezocht hebben naar lichamen en menselijke resten. Volgens premier Abbott gaat het niet langer dan drie weken duren: "Ons enige doel is de slachtoffers bergen en thuisbrengen, meer niet".

Een pro-Russische separatist bij een van de brokstukken van vlucht MH17 | AFP

Oorzaak

Een internationaal onderzoeksteam is al aan de slag met het onderzoek naar de oorzaak van de ramp. Nederland geeft leiding aan die experts.

Twaalf onderzoekers van de Maleisische regering en luchtvaartmaatschappij Malaysia Airlines zijn al in het gebied. Samen met twee Nederlandse onderzoekers bekijken ze de wrakstukken van het vliegtuig. Onder begeleiding van de OVSE, die weer contact houdt met de separatisten, rijden ze langs de brokstukken en maken ze foto's.

De bedoeling is dat ook leden van de Onderzoeksraad voor Veiligheid in het gebied komen. Een internationaal team van 25 onderzoekers zat tot nu toe vast in Kiev. De bedoeling is dat ze een aantal korte bezoeken brengen, afhankelijk van de veiligheidssituatie. Die wordt per dag beoordeeld.

Rusland stuurt intussen een eigen onderzoeksteam naar Oost-Oekraïne. Hoe groot het team is, is niet bekendgemaakt. Moskou vindt het internationale onderzoeksteam niet groot genoeg en bovendien niet objectief.

Schuldige

En dan de schuldige(n). Maandag is in Den Haag een bijeenkomst met officieren van justitie van de betrokken landen. Ze willen een gezamenlijke aanpak.

De Nederlandse officier van justitie Thijs Berger is op dit moment nog in Oekraïne om onderzoek te doen.