Doe-het-zelftest voor hiv: waarom niet hier?

agenda

verboden

De sneltest: binnen een uur weet je of je mogelijk hiv hebt | ANP

Lange tijd hadden doe-het-zelftesten een slecht imago, omdat op internet allerlei onbetrouwbare testen werden aangeboden. Inmiddels is er wel een betrouwbare test ontwikkeld, de Oraquick. Deze test is in Nederland dus niet te koop, maar mag je wel doen onder begeleiding van een arts of apotheker. Bij een een positieve uitslag moet namelijk nog een bloedtest worden gedaan om 100 procent zeker te weten dat je de ziekte hebt.

Bij zo'n sneltest wordt vaak een beetje wangslijmvlies afgenomen en hoor je binnen een uur of je (zeer waarschijnlijk) hiv hebt. Op andere plekken in Nederland wordt nog altijd bloed afgenomen, dat vervolgens in een laboratorium getest wordt op hiv-antistoffen. Het duurt daar zo'n zeven tot tien dagen voordat de uitslag bekend is.

Je kan overigens wel een doe-het-zelf-test bestellen via buitenlandse internetsites, maar de meeste daarvan zijn niet erg betrouwbaar.

Waar kan je je op hiv testen?

Huisarts: iedereen mag een hiv-test bij de huisarts vragen, maar het kan hier niet anoniem. De test wordt vergoed door je ziektekostenverzekering.GGD: daar kan je alleen terecht als je een hogere kans op hiv/aids hebt, bijvoorbeeld als je lichamelijke klachten hebt of seks hebt gehad met iemand met soa en/of hiv. De test wordt vergoed door de verzekering en is anoniem.Bij MantotMan kunnen mannen die seks hebben met mannen uit de regio's Amsterdam, Rotterdam-Rijnmond, Den Haag, Delft en Zoetermeer. Deze test is ook gratis.De doe-het-zelftest is op internet te koop. Nadeel is dat je niet altijd precies weet wat je koopt en dat je geen professionele begeleiding hebt als de uitslag slecht uitvalt. Er zijn ook testen waarbij je zelf wat bloed of urine moet opsturen; een lab geeft vervolgens de uitslag. Meer info: Aids Fonds

"Verkoop de doe-het-zelf-test in de drogist"

In Nederland gaan er steeds meer geluiden op om de doe-het-zelftest legaal te maken. Die kan een uitkomst zijn voor mensen die bang zijn om een test te doen, schreef kenniscentrum Rutgers WPF eerder in een rapport. Ook Jan van Bergen, bijzonder hoogleraar hiv en soa's, ziet wel wat in de doe-het-zelftest. "Professionals zouden de test vaker moeten aanbieden, maar ook de toegang tot testen ook veel makkelijker worden."

Volgens Van Bergen zijn de tijden veranderd: "Het was vroeger natuurlijk een niet-behandelbare dodelijke ziekte. Daardoor moest je wat voorzichtig zijn om dat soort hiv-thuistesten op de markt te brengen. Nu is hiv natuurlijk een behandelbare ziekte en het is juist erg belangrijk om hiv vroegtijdig op te sporen." Want: hoe eerder je erbij bent, hoe minder mensen je besmet en hoe makkelijker het is om de ziekte te behandelen.

Van uitstel komt...

Naar schatting van UNAIDS zijn er in Nederland zo'n 25.000 mensen met HIV. Meer dan 25 procent van de geïnfecteerden weet niet dat hij of zij de ziekte heeft. Vooral mannen die seks hebben met mannen, vormen een risicogroep.

Als besmette mensen geen medicijnen nemen kan de infectie erger worden. Volgens cijfers van de HIV Monitoring heeft 43 procent van de mensen die hiv bleek te hebben, zich eigenlijk te laat gemeld. 24 procent had zelfs al een vergevorderde hiv-infectie.

"Toch net een zwangerschapstest?"

Sinds 2012 kunnen Amerikanen thuis een hiv-test doen. Ook daar is de gedachte dat met zelftesten minder nieuwe mensen hiv krijgen, omdat mensen die van hun ziekte weten zullen oppassen met onbeschermde seks. In Amerika is de hiv-thuistest zelfs zo normaal, dat de uitslagen online worden gedeeld.

Het grote doel van Australië is om in 2020 geen nieuwe hiv-geïnfecteerden erbij te krijgen. De doe-het-zelftest ligt ook daar bijna in de winkel. De inwoners lijken overwegend enthousiast. "Het is toch precies hetzelfde als een zwangerschapstest? Die doe je toch ook voordat je naar de huisarts gaat", zegt een vrouw tegen correspondent Robert Portier. "Laten we het gewoon proberen. Het is een kans om aids op een andere manier aan te pakken."

Meer onderzoek

Minister Schippers van Volksgezondheid is op zich positief over de doe-het-zelftest, maar vindt dat er eerst meer onderzoek moet worden gedaan naar de betrouwbaarheid ervan. Mensen die tóch een doe-het-zelftest bestellen, raadt ze aan om goed te kijken of de test aan alle keurmerken voldoet. Doe-het-zelftesten van buiten Europa, kan de inspectie namelijk niet aanpakken.

Dit moet er op de verpakking van een doe-het-zelftest die je via internet bestelt staan:

een CE-markering met een code van vier cijfers (hiermee weet je zeker dat de overheid de test heeft gecheckt)een Nederlandse gebruiksaanwijzingeen vermelding dat de test voor thuisgebruik bestemd is

De Europese Unie en de Gezondheidsraad bekijken op dit moment of de regels rondom hiv-testen aangepast moeten worden. De bedoeling is dat de in toekomst de inspectie van verschillende lidstaten beter gaan samenwerken om onbetrouwbare testen aan te pakken.

De hiv-sneltest: waar?

Op meerdere plekken in Nederland kan je je snel op hiv laten testen, zonder verwijsbrief. Hieronder vind je waar je dat kan doen:

Door: Arlene en Anna