Waarom is het rampgebied na 3 dagen nog niet onderzocht?
Het is drie dagen geleden dat vlucht MH17 van Malaysia Airlines neerstortte boven het oosten van Oekraïne. De slachtoffers zijn geteld, maar het onderzoek naar de ramp verloopt moeizaam. De OVSE-waarnemers die inmiddels bij het rampgebied zijn aangekomen, worden tegengehouden door de pro-Russische rebellen. Die zijn zelf begonnen met het bergen van de lichamen.
Hoe kan dat? En wat valt daar aan te doen?
Op het moment bevinden zich onderzoeksteams in Oekraïne, maar die zijn nog in Kiev of onderweg. In het rampgebied zelf zijn alleen waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), maar dat zijn geen onderzoekers.
De rebellen zijn zelf al begonnen met het bergen van lichamen, 38 tot nu toe. "De lichamen van onschuldige mensen liggen hier in de hitte", zegt rebellenleider Aleksander Borodai.
De separatisten van de 'Volksrepubliek Donetsk' hebben blijkbaar wat te verbergen. Waarom zo moeilijk doen? #MH17 pic.twitter.com/sKvVcdXRpG Steven Derix (@StevenDerix) July 19, 2014
OVSE-onderzoekers in het rampgebied worden tegengewerkt door de rebellen, schrijven journalisten ter plaatse op Twitter.
CHAOS
De zes Nederlandse onderzoekers zitten in Kiev, net als een team van Malaysia Airlines. In het oostelijke Donetsk, dicht bij het rampgebied, zijn drie Oekraïense onderzoekers. Maar het is een chaos bij de Oekraïense organisatie, legt onze correspondent David Jan Godfroid uit. "Ze hebben hier geen experts die ook maar iets weten van een Boeing 777."
Dus is buitenlandse hulp nodig. Dat die er nog niet is, heeft twee redenen, zegt David Jan; de veiligheid en de logistiek.
"Er is geen overeenkomst met de pro-Russische separatisten. Waarom ze de onderzoekers niet toelaten, is onduidelijk. In het rampgebied woedt een oorlog en er is geen staakt-het-vuren. Geen land stuurt specialisten het gebied in als die elk moment een granaat op hun kop kunnen krijgen."
Rusland heeft inmiddels zowel Oekraïne als de rebellen opgeroepen de OVSE-waarnemers hun werk te laten doen. Die werden daar zowel gisteren als vandaag bij gehinderd.
Links: Rebellen blokkeren een auto van de OSVE. Bijnaam van de rebel volgens @maxseddon: Sneeuwwitje. Rechts: 'Bodybags' met lichamen die door de rebellen al zijn opgeruimd. Via @ChristopherJM
DE LOGISTIEK: EEN HELS KARWEI
De tweede reden is logistiek. Want zelfs als er niet meer wordt gevochten en onderzoekers mogen komen kijken, wordt het nog een hels karwei. Kijk even mee naar dit kaartje:
MAXIMAAL TWAALF MENSEN
De onderzoekers zitten in Kiev. Hun uitvalsbasis wordt Charkov, in het oosten van Oekraïne. "Zolang ze op Oekraïens grondgebied blijven, is er niks aan de hand", zegt David Jan. "Maar de teams moeten vanuit Charkov naar Izyum. Van daar moeten de onderzoekers naar een checkpoint van de rebellen, die ze dan overnemen. Zij brengen de teams dan naar Donetsk en daarna kunnen ze naar het rampgebied."
Daar komt nog wat bij, vertelt David Jan. Want zelfs als dat allemaal veilig kan, is het volgens de Oekraïense regering een eis van de separatisten dat er per keer maar drie auto's met vier mensen per auto het gebied in mogen. "Dat zijn dus maximaal twaalf mensen per keer."
"En ondertussen tikt de klok verder. Als de rebellen willen, kunnen ze van alles weghalen. Officieel moeten ze de lichamen ook laten liggen tot er onafhankelijk onderzoek is gedaan."
WAAROM GAAN ER GEEN MILITAIREN MEE ALS ESCORT?
Op Twitter vragen mensen zich af waarom er niet gewoon militairen naar Oekraïne worden gestuurd om de lichamen te bergen. Zoals Tweede Kamerlid Louis Bontes:
#MH17 Nu het gebied ingaan met special forces van VS, GB en Ned. We laten onze mensen toch niet wegrotten daar omdat gajes ons tegenhoudt. Louis Bontes (@Louis_Bontes) 19 juli 2014
"Ja, dat is geen probleem op Oekraïens grondgebied", zegt David Jan. "Maar dan kom je bij een checkpoint van de rebellen. En die laten je er niet door. Wat dan? Ga je dan schieten?
Niemand zit te wachten op een gewapend conflict. Als westerse militairen gaan schieten in Oekraïne gaat Rusland zich er ook mee bemoeien, dan weet je niet waar het ophoudt."