MH17: wat nu, wat deed dat vliegtuig daar en helpen lasers?
192 Nederlanders zijn omgekomen bij de vliegtuigramp met vlucht MH17. Nederland rouwt. Langzaam komt er ook meer informatie naar buiten. Hoogstwaarschijnlijk is het vliegtuig neergehaald door een raket. Wie die raket heeft afgevuurd, blijft onduidelijk. We proberen de belangrijkste vragen over de ramp hieronder voor je te beantwoorden.
Wie gaat wat nu onderzoeken? En wanneer?
Je hebt een standaard vliegveiligheidsonderzoek, dat de maatschappij meestal doet als er een ongeluk gebeurt. Die wil de toedracht weten, maar ook: wat is er precies gebeurd en wat kunnen we daarvan leren? En het onderzoek waar nu internationaal om geroepen wordt, is een onderzoek naar wie wat heeft gedaan.
Dan zijn er nog de zwarte dozen. Er zouden er twee gevonden zijn, maar het is nog onduidelijk wie die precies in handen krijgen. Rusland zou een zwarte doos hebben. Er is nog niets afgesproken over de zwarte dozen.
De pro-Russische separatisten hebben inmiddels wel gegarandeerd dat de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) mag assisteren bij het onderzoek. Ook Malaysia Airlines stuurt een onderzoeksteam van 62 mensen naar de rampplek. De separatisten hebben een staakt-het-vuren afgekondigd van twee tot vier dagen, zodat de onderzoeken kunnen plaatsvinden.
Tegenwerking
Een team van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) is inmiddels op de plek van de ramp.
#OSCE observers arrive by car on #MH17 site Pierre Crom (@PierreCrom) 18 juli 2014
Het team moet de plaats van de ramp met de Boeing van Malaysia Airlines onderzoeken en bewaken. Maar ze worden tegengehouden door separatisten:
Full access to #MH17 site denied by rebels to #OSCE observers Pierre Crom (@PierreCrom) 18 juli 2014
Nederland stuurt de Onderzoeksraad voor Veiligheid en het Landelijk Team Forensisch Onderzoek naar Oekraïne, zei Minister Opstelten vandaag. Het team vertrekt vandaag al.
Het luchtruim boven het rampgebied is inmiddels gesloten, maar waarom vlogen er eigenlijk nog vliegtuigen? Het is daar toch oorlog?
Klopt. Toch was de route over Oekraïne tot gisteren een veelgebruikte route voor vliegtuigen die vanuit Scandinavië, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk en Nederland naar bestemmingen in Azië vlogen, zegt Arthur van den Hudding. "Maar maatschappijen als Korean Airlines vlogen al niet meer over het gebied."
Het is niet ongebruikelijk om over conflictgebieden te vliegen, bijvoorbeeld boven Afrika en het Midden-Oosten, legt Van den Hudding uit. at is een inschatting die internationaal wordt gemaakt. Een overkoepelende organisatie, IATA, die geeft een advies waar wel en niet te vliegen. Daarnaast maken maatschappijen zelf nog een inschatting over de veiligheid van de routes waar ze zelf overheen vliegen.
Dat doen ze op basis van informatie die ze krijgen van ambassades, inlichtingendiensten, misschien wel mensen ter plaatse, afhandelaars waar zij zaken mee doen, of misschien hun eigen afdeling die daar zit. Dit ongeluk gaat natuurlijk wel de toekomst bepalen.Nu zal bij een dergelijk ongeluk, eerder bij twijfel: niet doen, de boventoon voeren. De alarmbellen zijn gaan rinkelen.
Het is niet de eerste keer dat een vliegtuig uit de lucht wordt geschoten (hier zeven voorbeelden van eerdere incidenten). Daarom zijn er twee landen waarin vliegtuigmaatschappijen 'afleidsystemen' hebben om hun passagierstoestellen te beschermen tegen raketaanvallen: de VS, en Israël.
"Sommige vliegtuigen van de Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al hebben zo'n systeem. Als er een raket nadert treedt een mechanisme in werking dat de raket doet afwijken."
"Bij El Al hebben ze dat aan boord om de simpele reden dat de helft van hun vluchten in onveilig gebied landt. Tel Aviv is in principe altijd onder dreiging. En dat betekent dat als El Al wil opereren vanuit dat gebied, het een dergelijk systeem moet aanschaffen, en iedereen snapt dat ook."
Nederland heeft die dreiging niet, zegt Van den Hudding. "Dat betekent dat je een heel duur systeem moet aanschaffen voor een beperkt luchtruim. Dan is omvliegen relatief goedkoper dan zo'n heel duur systeem installeren."