Handleiding voor Cubaanse lente: dit is 'm niet

Infiltreren in het Cubaanse internet met een 'Cubaanse Twitter' en zo proberen een revolutie in het communistische land op te wekken: dat deed een Amerikaanse hulporganisatie. Het Amerikaanse persbureau AP heeft de hand weten te leggen op documenten waaruit dat blijkt.

De 'Cubaanse Twitter', genaamd ZunZuneo, werd opgestart door het Amerikaanse Agency for International Development (USAID), dat naast hulp ook democratie moet promoten. Het doel: honderdduizenden Cubanen bereiken en via hen de regering van de Cubaanse leider Raul Castro ondermijnen - en een 'Cubaanse lente' veroorzaken. En dat allemaal zonder dat de Cubaanse regering er lucht van zou krijgen.

Smart mobs

De werkwijze: Cubaanse zieltjes winnen met onschuldig nieuws over bijvoorbeeld voetbal, muziek en orkanen. En bij genoeg gebruikers zouden ze dan ook politiek getinte berichten het Cubaanse internet op sturen. Daarmee hoopten ze 'smart mobs' te ontketenen, massa-bijeenkomsten die uiteindelijk een revolutie moesten opwekken.

Om het geheim te houden, was een ingewikkeld systeem nodig. Dat werd gefinancierd via een bankrekening op de Kaaimaneilanden en leidinggevenden mochten niets van de banden met Amerika weten.

En, gelukt?

Een Cubaanse lente hebben ze niet voor elkaar gekregen. Op het hoogtepunt zaten 40.000 Cubanen op ZunZuneo. En die hebben nooit geweten dat er een Amerikaans bureau achter zat, of dat hun data verzameld werd in de hoop die voor politieke doeleinden te kunnen gebruiken. De boel werd gerund vanuit andere landen in Midden-Amerika.

Allemaal binnen de Amerikaanse wet, volgens een woordvoerder van USAID. Maar daar wordt aan getwijfeld: de organisatie wil niet zeggen wie het programma heeft goedgekeurd en of het Witte Huis ervan afwist. De eerste telefoonnummers zouden USAID ook niet op een legale manier verkregen hebben.

In 2011 bleek ZunZuneo zo populair dat USAID wilde kijken of het zelfstandig verder kon, zonder de Amerikaanse banden. Dat zou de risico's ook enorm verminderen. Dat mislukte en het geld raakte op. Halverwege 2012 verdween ZunZuneo net zo mysterieus als het ontstaan was. Op hun Facebookpagina deed Zunzuneo alsof er technische problemen waren.

De Cubanen kwamen er nooit achter wat er mee gebeurd was - tot nu dan misschien.

Door: Helen