Word ik nu ziek van m'n broodje bal?
Het vlees op je bord is niet veilig genoeg. Althans, niet het vlees dat in Nederlandse schappen ligt. Dat zegt de Onderzoeksraad voor Veiligheid. "Er kan niet gegarandeeerd worden dat slachterijen volgens de regels werken en ook zijn er geen veiligheidsgaranties bij geïmporteerd vlees."
Wat is er aan de hand met ons vlees?!
1. Waar ging het mis?
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit moet controleren of alles volgens de regels gaat. Maar daar is zoveel bezuinigd, dat ze dat niet lukt, zegt de raad. Bedrijven keuren het vlees nu dus zelf, en daar gaat het mis. "Omdat geld vaak belangrijker is dan veiligheid."
Veel vlees wordt geïmporteerd, maar het wordt lang niet altijd goed gecontroleerd als het naar Nederland komt. Dat zou volgens de raad wel moeten, omdat niet elke EU-lidstaat even goed met de regels omgaat. En de NVWA heeft er niet altijd zicht op.
Daar komt nog eens bij dat er veel gefraudeerd wordt in de vleessector. Zo komt er wel eens vlees in de supermarkt te liggen waarvan er op het etiket rundvlees staat, maar paardenvlees is. Paardenvleesgate was de hele reden voor dit onderzoek.
2. Waarom verdween het toezicht?
Het toezicht is een beetje een wc-eend-verhaal: de slager keurt de slager. Wie heeft dat bedacht? "Politiek Den Haag", zegt onderzoeksjournalist Marcel van Silfhout. "Maar de sector is medeverantwoordelijk en móet ook verantwordelijk zijn voor z'n eigen product."
In 2003 besloot het kabinet-Balkenende om de NVWA naar het ministerie van Landbouw te halen, een "fundamentele fout" volgens Van Silfhout. "Het kwamt in de landbouwpolitiek terecht, waar economische belangen spelen. En toen kreeg je de dodelijke cocktail CDA-VVD. Het CDA wilde dat de sector zichzelf controleerde, en de VVD moest nog wat bezuinigen. Dus verdwenen inspecteurs."
3. Word ik nu ziek van m'n broodje bal?
Dat kan. Het grote probleem: de hygiëne. Als die niet goed is, kan je ziek worden. Hoe vaak dat voorkomt, is alleen niet bekend, want veel ziektegevallen komen niet in de statistieken terecht. Wel zijn er schattingen: volgens onderzoek uit 2012 sterven jaarlijks 32 mensen door het eten van kippen-, varkens- of rundvlees, en worden er 200.000 mensen ziek.
Is dat veel? Als je ervan uitgaat dat niemand ziek zou moeten worden van het eten van vlees wel. Als je het vergelijkt met andere landen, valt het mee.
4. Wat nu?
De Onderzoeksraad voor Veiligheid vindt dat het kabinet samen met de NVWA en de vleessector harde afspraken moet maken om vlees veiliger te maken voor consumenten. En er zouden vaker onaangekondigde controles bij leveranciers moeten plaatsvinden.
"De slager moet niet langer zijn eigen vlees keuren," zegt staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken. Dus gaat er nu alsnog 40 miljoen euro per jaar extra naar de toezichthouder. Het kabinet wil verder Europese regels hierover, zodat de concurrentiepositie van Nederlandse vleesbedrijven niet in gevaar komt.
Door: Helen