Mars: van natte planeet tot rode stofbak

Zo zou Mars er 4 miljard jaar geleden hebben uitgezien | Michael Lentz/NASA Goddard Conceptual Image Lab

Nee, dit is geen kwestie van een paar uur vliegen. Om op deze plek te komen moet je honderden miljoenen kilometers de ruimte in en ook nog eens 4 miljard jaar terug in de tijd. We kijken hier naar het oppervlakte van Mars zoals het er volgens NASA ooit uit zou hebben gezien, in een tijd dat stromend water, witte wolken en blauwe lucht nog gewoon waren op Mars.

Het kan verkeren. Zeker in een periode van 4 miljard jaar. NASA heeft nu een videootje op YouTube gezet waarin je de planeet ziet veranderen van de ooit natte planeet met meren, zeeën en wolken in de droge rode stenen stofbak die het nu is. Dus, de evolutie van een planeet in twee minuten. Kijk en geniet:

Vloeibaar water

Nu is Mars niet meer dan één grote koude verlaten woestijn. Leven op het Marsoppervlak is uitgesloten. Maar in zijn jonge jaren zou Mars een dikke atmosfeer hebben gehad, warm genoeg om oceanen te vullen met water; dé voorwaarde voor leven.

Door de lage luchtdruk en idem oppervlaktetemperatuur kan vloeibaar water onmogelijk bestaan. Maar volgens Joseph Grebowsky van het NASA Goddard Space Flight Center is er bewijs dat er spatjes water zijn te vinden die bestaan uit een zoutoplossing met een lagere vriestemperatuur. Onder de huidige atmosferische omstandigheden op Mars zou er volgens Grebowsky water in de vorm van ijs kunnen zijn of direct verdampen nog voordat het in vloeibare staat verkeert.

Dit is Mars nu, een droge ijskoude woestijn | Michael Lentz/NASA Goddard Conceptual Image Lab

Aan de oppervlakte is te zien dat er ooit wel water stroomde op Mars, zegt Grebowsky op de website van NASA: "Er zijn herkenbare vertakte lijnen op het oppervlak zoals op aarde die overeenkomen met erosie door waterstromen." Aan sommige kraters zou te zien zijn dat ze door erosie zijn aangetast, langer dan 3,7 miljard jaar geleden. "Er zijn mineralen op het oppervlak die alleen kunnen ontstaan in aanwezigheid van water."

Als het klopt dat er in het verleden stromend water was op Mars, dan moet de atmosfeer een ander klimaat hebben gehad dat warmer was en een hogere luchtdruk had aan het oppervlak dan nu.

Dus... er was leven op Mars?

Nee, dat is te kort door de bocht. Zelfs al was er water, dan nog is er een heel proces nodig voor het ontstaan van leven. Het is de vraag of er lang genoeg water was op Mars om leven te doen ontstaan. "Het enige directe bewijs voor leven vroeg in de geschiedenis van de evolutie van een planeet vinden we hier op aarde", zegt Grebowsky.

Hoewel er aanwijzingen zijn hoe en wanneer het leven zich op aarde heeft ontwikkeld, kunnen we die formules niet zomaar op Mars toepassen. Grebowsky: "Chemische verbindingen aan het oppervlak kunnen er anders uitzien en de invloed van vulkanen en meteorietinslagen kan bepalend zijn. Bovendien kan de ontwikkelingen van leven op beide planeten onderbroken zijn. Catastrofes zouden al het leven wel eens kunnen hebben weggevaagd waardoor het opnieuw moest beginnen."

MAVEN

Maar als het goed is gaan we vanaf september volgend jaar meer leren over mogelijk leven op Mars. Heb je het filmpje helemaal afgekeken? Dan zag je op het einde al MAVEN in een baan rond de rode planeet zweven. MAVEN is een ruimtesonde die NASA volgend jaar naar Mars stuurt om te onderzoeken hoe de planeet ooit zijn atmosfeer is kwijtgeraakt. MAVEN staat voor Mars Atmosphere and Volatile EvolutioN.

Als alles goed gaat wordt MAVEN komend weekend gelanceerd en zal die in september 2014 aankomen bij Mars.

Door: Emil