De pijnstiller: volksvijand van Amerika
Drugsproblemen zijn er niet alleen in het illegale circuit, maar ook in de omgeving van artsen en apothekers. Sterker nog, in de Verenigde Staten vallen er door voorgeschreven pijnstillers meer doden dan door cocaïne en heroïne samen. Dat concludeert het CDC (Centers for Disease Control), dat onderzoek deed in opdracht van de Amerikaanse regering.
De verkoop van dergelijke drugs en de recepten die artsen voorschrijven, zijn de afgelopen jaren flink gestegen. Dat heeft een direct verband met de toename in overdoses, zegt het CDC. Het aantal doden als gevolg van narcotische pijnstillers is de afgelopen twintig jaar verdrievoudigd. Dan praten we inmiddels over zo'n veertig doden per dag. Het rapport noemt de drugs "uiterst verslavend".
Hier rechts vind je de links naar de pdf-bestanden van de onderzoeken en datavisualisaties van verschillende statistieken.
Voor de lol
Afgelopen jaar meldde een ander Amerikaans onderzoek naar drugsgebruik en gezondheid dat één op de twintig Amerikanen boven de 12 ook wel eens pijnstillers gebruikt voor niet-medische redenen. Ze worden steeds vaker recreatief geslikt vanwege de 'high' die ze veroorzaken. Het is het snelst groeiende drugsprobleem in de VS.
Fabrikanten van pijnstillers verkopen steeds meer aan apotheken. Sinds 1999 is die verkoop met 300 procent gestegen, blijkt uit cijfers van de Drug Enforcement Administration. De recepten die de artsen voorschreven en de toevoer van pijnstillers op de illegale markt stegen met die groeiende productie mee.
Het probleem reikt veel verder dan alleen het aantal sterfgevallen. Het CDC bracht de problematiek statistisch in kaart per sterfgeval. Voor elke dode als gevolg van narcotische medicijnen worden er 10 behandeld voor ernstig misbruik van de medicijnen, brengen 32 mensen een noodbezoek aan een arts door misbruik, zijn er 130 mensen verslaafd en lopen er zo'n 825 recreatieve gebruikers rond.
Welke drugs?
We blijven enigszins in vage termen praten. Over welke drugs hebben we het precies? Het gaat voornamelijk om opioïden, benzodiazepinen en amfetamine-achtige stoffen. Opioïden zijn synthetische pijnstillers die eenzelfde soort effect opwekken als morfine. Benzodiazepinen zijn medicijnen die een kalmerend effect hebben of bijvoorbeeld angst verminderen. Onder de amfetamine-achtige stoffen die oppeppend zijn, vallen bijvoorbeeld Ritalin of Adderall.
Als het gaat over overdoses, dan gaat het meestal over een combinatie van een van de middelen met bijvoorbeeld alcohol, cocaïne of heroïne.
Taboe
Ook al zijn de onderzoeksresultaten verbluffend, het probleem speelt al veel langer in de VS. Onze correspondent Eelco Bosch van Rosenthal maakte afgelopen zomer al een reportage over het recreatieve gebruik van pijnstillers en de wens van geld verdienen boven zorg voor patiënten.
Uit de reportage blijkt dat er weinig openheid wordt gegeven. Eelco wordt naar buiten gestuurd als hij er vragen over stelt of vertelt dat hij van de Nederlandse televisie is. Bekijk de reportage hier:
Oplossing?
Onder de slachtoffers tellen we niet alleen 'gewone' Amerikanen. Ook bekendheden als Michael Jackson en Heath Ledger gingen ten onder aan de narcotica. In het geval van Michael Jackson wordt de schuld bij de arts gelegd, die veel te gemakkelijk het gevaarlijke middel propofol aan de zanger zou hebben gegeven. Zijn proces loopt nog. Gisteren maakte hij nog bekend niet zelf te zullen getuigen.
Maar met het aanspannen van een proces is de wortel van het probleem niet aangepakt. Het CDC pleit daarom voor zogeheten Prescription Drug Monitoring Programs, of PDMP's: door de staat beheerde databases die vastleggen waar en hoeveel recepten er worden uitgeschreven.
Zo moeten illegale kanalen makkelijker worden ontdekt en kunnen artsen en apothekers sneller risicogevallen identificeren. De PDMP's moeten zich richten op zowel artsen als patiënten. In 36 van de 50 staten zijn PDMP's actief. Neemt niet weg dat er vooralsnog een stijgende lijn zit in het aantal probleemgevallen.
Door: Emil