Jonge onderzoekers verraadden Stapels fraude

Vleeseters zijn grotere hufters en Rommel leidt tot meer discriminatie zijn interessante onderzoeksuitkomsten die ook door de NOS werden overgenomen. Maar in september bleek dat de resultaten van de vleeseters niet klopten. Hoogleraar psychologie Diederik Stapel had veel van de data verzonnen. Een commissie van de Universteit van Tilburg heeft nu andere publicaties onderzocht en de resultaten verbijsteren hen.

Sinds 2004 heeft Stapel in zeker dertig artikelen verzonnen data gebruikt. Dat kunnen er nog meer worden want er moeten nog 130 tijdschriftartikelen en 24 hoofdstukken worden onderzocht waarbij Stapel betrokken was. het onderzoek kan jaren duren.

Klokkenluiders

De commissie heeft veel lof over de mensen die ervoor hebben gezorgd dat de fraude van Stapel aan het licht kwam. Drie jonge onderzoekers hielden Stapel een aantal maanden in de gaten. Ze vermoedden dat er iets niet klopte en verzamelden details waarmee ze konden aantonen dat er van alles rammelde. "De onderzoekers verdienen alle lof voor het melden van deze misstanden. Zij zaten immers in een afhankelijke positie en hadden veel te verliezen", zegt de commissie in het rapport.

Eerder al trokken jonge onderzoekers en twee hoogleraren aan de bel omdat de data te mooi om waar te zijn waren, maar daar deden de betrokken universiteiten niks mee. Volgens het rapport hebben ze hier gefaald.

De dupe

Ook een aantal andere onderzoekers kan de dupe worden van de Stapels fraude. Veel publicaties zijn in samenwerking met hem geschreven en alles wordt nu dus onderzocht. Het rapport noemt een aantal onderzoekers die Stapels data gebruikten voor hun publicatie. Als blijkt dat die data ook verzonnen zijn, kunnen die onderzoeken ook de prullenbak in.

De betrokken promovendi willen niet reageren. Hun omgeving geeft wel aan dat het voor hen een emotionele gebeurtenis is. Promovendi Netwerk Nederland is "geschokt" over de omvang van de fraude. "We zijn geschokt hoe dit zo ver heeft kunnen komen'', zei voorzitter Linda Klumpers. Ze is wel blij dat promovendi hun graad behouden.

De Universiteiten van Tilburg en Groningen doen samen aangifte tegen de hoogleraar. Ze beschuldigen hem van oplichting en valsheid in geschrifte. Stapel zelf heeft in verklaring gezegd dat hij heeft gefaald als wetenschapper. Hij schaamt zich en heeft spijt. De Universtiteit van Amsterdam gaat bekijken of ze de doctorstitel van Stapel kunnen intrekken.

Door: Eef