Kijk uit voor de resistente superrat

In Amsterdam is hij niet onopgemerkt gebleven: de bruine rat. Op het Marie Heinekenplein wemelt het van de dieren en in Amsterdam Oost was de ongenode gast afgelopen jaar ook regelmatig in de buurt. Het lijkt een plaag te zijn en de dieren gaan niet dood door het gif: de kans is groot dat ze hier resistent voor zijn. Staatssecretaris Atsma van Infrastructuur en Milieu maakt zich grote zorgen over de resistentie van de bruine rat en roept op tot Europese maatregelen.

Resistent

"Wij denken inderdaad wel eens dat we te maken hebben met resistente ratten", zegt Richard Piké van Ongediertebestrijding Amsterdam. "Als we merken dat de ratten niet meer reageren op de bestrijdingsmiddelen gaan we weer over op een andere soort gif. Fabrikanten zijn telkens bezig om nieuwe gifsoorten uit te vinden en wij moeten ons gif telkens op een andere manier aanbieden." De ratten moeten meerdere keren van het gif eten willen ze dood gaan. "Als ze er te weinig van hebben gegeten, zullen ze het niet nog eens nemen. Ze hebben dan gemerkt dat ze er ziek van werden."

Zijn de ratten echt resistent? De Universiteit van Wageningen deed een steekproef, hieruit blijkt dat 39 procent van de ratten gevoelig is om resistent te worden. In het midden en het oosten van het land zijn meer ratten gevoelig, op termijn zullen hier dus meer resistente beesten te zien zijn. Het onderzoek is niet representatief voor de situatie in ons land, maar Atsma noemt het resultaat toch zorgelijk. Hij wil daarom dat er een groot onderzoek naar komt. Hieruit zou moeten blijken hoe groot het probleem voor Nederland is en wat eraan gedaan kan worden.

Niet alleen in Nederland is het probleem groot, heel Europa kampt ermee. In Duitsland zijn er bijvoorbeeld steeds meer ratten die niet uit te roeien zijn met gif en België kampt ook met het probleem. Atsma wil daarom dat het onderwerp ook op de Europese agenda komt te staan.

Supermuis

Niet alleen de rat zou resistent kunnen zijn, er zijn ook vermoedens dat de huismuis gewend is aan het gif. "In de wandelgangen hoor je dat Hoog Catharijne in Utrecht een grote haard is van muizen", zegt Broes Schoelitsz, werkzaam bij Kenniscentrum Dierplagen. "Het uitroeien blijkt lastig te zijn en er wordt gezegd dat de muizen daar resistent zouden zijn voor gif." Onderzoeker Bastiaan Meerburg van de Universiteit Wageningen bevestigt het. "Dit zou nog onderzocht moeten worden, maar we hebben vermoedens dat er resistente muizen zijn."

Er is al onderzoek geweest naar de buitenlandse resistente supermuis. Wanneer de Duitse of Spaanse muis gekruist werd met de Algerijnse muis, werd het dier resistent voor gif.

Op de lange termijn zou het dus goed zijn als er ook een onderzoek komt naar de resistentie bij muizen, maar de bruine rat vormt een groter gevaar voor de volksgezondheid, dus daar wordt eerst naar gekeken.

Doembeeld

Moeten we straks leven in huizen vol met ratten en muizen? Uitroeien met gif lukt niet, en ze planten zich maar voort. Zo erg is het gelukkig allemaal nog niet, er zijn namelijk ook andere manieren om de beesten te doden. De oude bekende muizenval bijvoorbeeld. Dat is iets meer werk en het zorgt voor minder dode dieren tegelijk, maar het heeft zeker effect.

Door: Iris