Aangepast

Dit datateam weet straks hoe de kampioen de kampioen werd

Joost Kok en zijn studenten kijken het EK vrouwenvoetbal niet met een biertje op de bank: zij zien het toernooi als een gigantische stroom gegevens. En zo kunnen ze zien wat de kampioen de kampioen maakt.

Voor een datawetenschapper, maar ook voor het voetbal, levert zo'n toernooi een enorme bak informatie op. Daarom doet Kok, hoogleraar Fundamentele Informatica aan de Universiteit Leiden, uitvoerig onderzoek naar de EK-wedstrijden "We verzamelen al een heleboel data, maar we willen eigenlijk nog veel meer. Dit is nog maar het begin."

Een team van studenten en wetenschappers analyseert alle wedstrijden tot in detail. "Dat gebeurt vooral met twee belangrijke datastromen," zegt Kok. "De eerste wordt verzameld door zorgvuldig naar de wedstrijd te kijken. Onderzoekers registreren alles wat er gebeurt: wie naar wie speelt, waar een corner heen gaat, waar de keeper heen springt. Alle events worden zo nauwkeurig opgeschreven, daar heb je een mens voor nodig. Een computer kan dat nog niet zo precies."

Joost Kok

De andere stroom data wordt moderner verzameld: "In het stadion staan camera's die de locatie van de spelers vastleggen. Zo krijgen de voetballers en de bal op elk moment een coördinaat. De wedstrijd wordt dan weergegeven als bewegende puntjes. Zo kun je precies zien hoe het team zich beweegt, en hoe de spelers reageren in bepaalde scenario's."

We geven de coach wat extra ogen.

Joost Kok, hoogleraar Fundamentele Informatica

Na het verzamelen komt pas het echte werk voor Kok en zijn team. "Dan gaan we patronen zoeken in de data, en kijken of we die data kunnen gebruiken om voorspellingen te kunnen doen. De coach en het elftal kunnen eruit halen wat ze interessant vinden, en er een strategie aan verbinden."

"We zien hier duizenden, misschien miljoenen factoren die kunnen leiden tot een schot op doel. Wat werkt wel, en wat werkt niet? Je zoekt zo naar de verbanden die tot succes leiden." De onderzoekers helpen zo de coach om de winnende strategie te bepalen. "We geven de coach wat extra ogen."

In principe zou deze techniek bij alle sporten toegepast kunnen worden. Dat voetbal als eerste teamsport in Nederland wordt geanalyseerd, heeft vooral te maken met de kosten. "Zo'n onderzoek is ontzettend duur. Voetbal heeft het voordeel dat er ontzettend veel geld is voor investeringen."

Het onderzoek wordt dan ook onder andere gesteund door de KNVB. "Maar in principe kun je dit bij alle sporten doen, je hebt alleen kennis van de sport nodig. Observeren is één ding, maar voorspellen wat je ermee kan: daarvoor moet je de sport goed kennen."

Als straks uit de data blijkt dat een speler langzamer loopt dan de ander, dan gaat haar transferwaarde misschien omlaag.

Joost Kok, hoogleraar Fundamentele Informatica

Het duurt drie maanden om alle data van het EK te verwerken, maar voor Kok is dat niet genoeg. "We willen eigenlijk veel meer: als je echt een volledig beeld wil, moet je ook de trainingen analyseren. Dan pas kun je echt goeie conclusies trekken."

Aan het einde van het onderzoek brengt het team een rapport uit. Komen dan niet alle strategieën van het Nederlands elftal op tafel te liggen? "Ja, dat is een lastige keuze. Je hebt natuurlijk wel te maken met mensen, je kan niet alles zomaar openbaar maken. Als straks uit de data blijkt dat een speler langzamer loopt dan de ander, dan gaat haar transferwaarde misschien omlaag."

Deel artikel: