Aangepast

Waarom blijven we toch selfies nemen op rampplekken?

De Grenfell Tower in Londen, volledig afgebrand, 79 doden. En toch blijven er mensen selfies nemen. Zo veel zelfs dat omwonenden borden plaatsten om er geen foto's meer te nemen. Afschuwelijk en respectloos, vinden ze.

Mensen komen wel vaker af op rampplekken, noem het dark tourism of ramptoerisme. Ook op de schade door de aardbeving in Amatrice in Italië kwamen vorig jaar veel mensen af. De burgemeester stuurde ze op een gegeven moment zelfs weg.

Maar waarom zou je dat doen, foto's nemen op rampplekken?

Volgens onderzoeker Karel Werdler is het een soort zelfpromotie. Hij schreef er het boek Dark Tourism, de dood achterna over. "Mensen willen laten zien dat ze op de actualiteit zitten. Dat ze belangrijk zijn en op dé plek zijn waar het gebeurt. Weliswaar alleen voor hun eigen vriendenkring, maar toch."

Maar waarom komen mensen überhaupt af op een plek waar vorige week nog zeventig mensen overleden? "Er zit een element van spanning in", zegt Karel. "Je wordt op een veilige manier geconfronteerd met de dood."

Niet bij iedere ramp komen mensen om foto's te nemen. De reden daarvoor is vaak simpelweg bereikbaarheid. "Ramptoerisme komt vooral op gang als de plek bereikbaar is. Londen is toch al een plek die veel mensen bezoeken. Op de ravage van de tsunami in Azië kwamen veel minder mensen af. Dat was op een plek waar je niet zo snel bij kon komen."

Werdler omschrijft het een beetje als op de foto willen met beroemdheden. Als die er niet meer zijn, zoals Elvis Presley, zullen mensen andere plekken zoeken om toch iets van die beroemdheid mee te krijgen, bijvoorbeeld diens graf. "Met dode beroemdheden kun je geen selfies meer maken, maar op de begraafplaats wel."

Soms heeft het zelf zien een absolute meerwaarde.

Ramptoerisme-expert Karel Werdler

"Weinig mensen zullen toegeven dat ze als ramptoerist naar een plek komen. De meesten zullen ook willen herdenken of cultureel-historisch erfgoed willen zien. Bij plekken als Auschwitz en Ground Zero speelt dat volgens Karel een belangrijke rol.

"Mensen worden daar geconfronteerd met de werkelijkheid. We krijgen er op ons beeldscherm veel over mee, maar soms heeft het zelf een keer zien absoluut meerwaarde. Het is allemaal écht gebeurd."

De Grenfell Tower heeft volgens Karel niet zo'n waarde. "Dat gebouw is geen monument dat plotseling is verdwenen. En er kwamen ook geen mensen om het te bekijken voordat de brand uitbrak."

Deel artikel: